jdzie:
ps - gęstość właściwa szkieletu gruntowego [g/cm3], mg - masa kolby i gruntu wysuszonego w temperaturze 105 -r 110°C [g], mwl - masa kolby napełnionej do kreski wodą destylowaną w temperaturze, w której oznaczono mwg [g],
mwg - masa kolby z gruntem i wodą wypełniającą kolbę do kreski [g], m, - masa kolby wysuszonej przy temperaturze 105 -f 110°C [g], pw - gęstość wody [g/cm3 ].
Jeżeli wynik oznaczenia ps, różni się od wartości podanych w tabeli 2.1 o więcej niż ),02 g/cm3 - dla piasków gliniastych, glin i glin zwięzłych, 0,03 g/cm3 - dla iłów, to lależy wykonać dwa oznaczenia dodatkowe, a jako wartość ostateczną przyjąć średnią rytmetyczną dwu wartości nie różniących się od siebie więcej niż o 0,02 g/cm3.
Tabela 2.1
Orientacyjne wartości gęstości właściwej szkieletu gruntowego
Rodzaj gruntu |
Średnie wartości gęstości właściwej szkieletu gruntowego p, [g/cm3] |
Piasek gliniasty |
2,66 -r 2,68 |
Pyły |
2,66 -r 2,67 |
Gliny |
2,67 -r 2,70 |
Gliny zwięzłe |
2,69 -r 2,72 |
Iły |
2,71 -r 2,78 |
Dla piasków kwarcowych można przyjmować wartość ps = 2,65 |
Gęstość objętościowa gruntu jest to stosunek masy próbki gruntu do jej całkowitej objętości
Gęstość objętościową w zależności od rodzaju gruntu i wielkości próbki oznaka się laboratoryjnie za pomocą jednej z następujących metod:
a) w pierścieniu - bada się próbki gruntów spoistych o strukturze nienaruszonej,
b) w cylindrze - bada się próbki gruntów sypkich,
c) w wodzie - bada się próbki gruntów spoistych,
d) w rtęci - bada się próbki gruntów bardzo spoistych, także o małej objętości.
d a - b. Oznaczanie gęstości objętościowej za pomocą pierścienia i cylindra.
adanie polega na równomiernym wciskaniu pierścienia lub cylindra (o określonej łjętości) w grunt o strukturze nienaruszonej oraz wilgotności naturalnej. W przy-) padku braku próbki gruntu o strukturze nienaruszonej można w celu uzyskania wartości orientacyjnych wypełnić pierścień w drodze ugniatania czy też zagęszczania gruntu o strukturze naruszonej, lecz o wilgotności naturalnej. Następnie zważony pierścień wraz z wypełniającym go gruntem wyjmujemy, oddzielamy (płaskim narzędziem) grunt znajdujący się poza obrysem pierścienia i ważymy.
Gęstość objętościową gruntu p obliczamy według wzoru
gdzie:
p - gęstość objętościowa gruntu [g/cm3], mm - masa próbki gruntu w stanie wilgotnym [g],
V - objętość próbki [cm3],
mm - masa pierścienia lub cylindra wraz z gruntem [g], m, - masa pierścienia lub cylindra [g],
Vp - wewnętrzna objętość pierścienia lub cylindra [cm3].
Za wynik ostateczny należy przyjąć średnią arytmetyczną wartości uzyskanych z badania obu próbek, jeśli różnica wyników nie przekracza 5% wartości średniej. W przypadku większej różnicy, należy wykonać oznaczenie na dwóch dodatkowych próbkach i jako wynik przyjąć średnią arytmetyczną trzech najmniej różniących się wartości z czterech wykonanych oznaczeń.
Ad c. Oznaczanie gęstości objętościowej gruntu metodą wyporu hydrostatycznego wody. Do oznaczenia gęstości objętościowej wycina się dwie próbki gruntu o objętości 20 -r 30 cm3, bez naruszenia ich struktury naturalnej. Do każdej próbki przywiązuje się nitkę, a następnie próbki waży się. Próbki powleka się cienką warstwą parafiny (przez zanurzenie ich w ciekłej parafinie). Ewentualne pęcherzyki powstałe pod powłoką parafinową należy przekłuć i wyrównać.
Waży się próbki pokryte parafiną, a następnie waży się je przy całkowitym zanurzeniu w wodzie (pomiar wykonuje się podwieszając pokrytą parafiną próbkę na nitce do szalki wagi i zanurzając ją w zlewce z wodą, dla określenia jej masy pod wpływem wyporu działającego na próbkę).
Gęstość objętościową gruntu oblicza się według wzoru
>n,„ m
P = -rr =-^-, (2.5)
V mp~mpw mp-rnm
Pw p p
gdzie:
P ~ m„ -V -mp -
gęstość objętościowa gruntu [g/cm3], masa próbki gruntu w stanie wilgotnym [g], objętość próbki gruntu [cm3], masa próbki gruntu pokrytej parafiną [g|,