Obraz
7

Rozdział 10

Pestycydy

Anna Kilanowicz

10.1. Wiadomości ogólne

Straty wywołane przez szkodniki zwierzęce i roślinne stanowili ok. 15- 20‘/< całości produktów rolnych. Wzrost poziomu wyżywienia ludności, a także likwidacja stref głodu nie jest możliwa bez aktywnego zwalczaniu szkodników. Stosowanie chemicznych pestycydów stanowi tylko jediui z metod ochrony roślin uprawnych, jednak jest to metoda bardzo ważna, be/, której współczesne rolnictwo nie mogłoby istnieć. W Polsce w 1995 r. zarządzeniem Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej dopuszczono do obrotu i stosowania ok. 600 środków ochrony roślin. Zgodnie z definicją („Słownik terminów stosowanych w toksykologii”) przez pestycyd rozumie się substancję pochodzenia syntetycznego lub naturalnego wykorzystywaną w ochronie roślin przed szkodnikami, chorobami i chwastami, a także do zwalczania pasożytom zwierząt hodowlanych, szkodliwych gryzoni ilp.

Stosowanie chemicznych pestycydów w ochronie roślin opiera się na wykorzystaniu toksycznych właściwości substancji chcimc/uych w stosunku do gatunków biologicznych uznanych za szkodliwe. Należy jednak pamiętać, że związki organiczne pochodzenia uiropogcnnego, w tym m.in. pcstyc)d). stanowią zagrożenie nie tylko dlii gatunków szkodliwych, ale także dla ludzi oraz fauny i flory. Celem stosowania pestycydów jest zatem niszczenie (zabijanie) tylko form niekorzystnych lub szkodliwych dla człowieka. Pop o dzenie stosowania pestycydów z nicszkodzcmcm gatunkom chronionym jest możliwe dzięki selektywności działania toksycznego pestycydów wobec różnych gatunków. Założeniem idealnym przy stosowaniu pestycydów jest ich pełna wybiórczość działania, tj. niszcząca dla form niepożądanych i nieszkod liwa lila człowieka. Selektywność la nigdy ńie jest całkowita, dlatego zawsze istnieje niebezpieczeństwo wywołania niezamierzonych skutków toksycznych czy ekologicznych. Wieloletnie badania doświadczalne wykazały szkodliwy

10.1. WIADOMOŚCI Ol .01 NI.