Obraz(291

mieszańcowe Rj zebrane z linii malecznych wysiewa się w doświadczeniu porównawczym i na podstawie uzyskanych wyników wybiera się pary linii, które dają najlepsze mieszańce ł-'i pod względem plenności - efektu heterozji.

III.    Badanie wartości próbnych mieszańców

Wyselekcjonowane pary linii o dużej specyficznej wartości kombinacyjnej są krzyżowane między sobą ponownie i sprawdzane w doświadczeniu porównawczym. Następnie na podstawie oceny wartości mieszańców F| w doświadczeniu porównawczym dokonuje się wyboru pary linii, która daje w pokoleniu F| największy efekt heterozji - najwyższy plon dla odmiany mieszańcowej. Ustala się skład odmiany mieszańcowej -formułę mieszańca pojedynczego.

IV.    Utrzymanie i rozmnażanie linii wsobnych

Linie wsobne jako komponenty rodzicielskie muszą być utrzymane i rozmnażane. Materiałem siewnym odmiany mieszańcowej są nasiona Fi zebrane z matecznej linii wsobnej. Nasiona mieszańcowe nie mogą być reprodukowane, gdyż powoduje to spadek plenności, największy w F2.

Linie wsobne jako komponenty rodzicielskie odmiany mieszańcowej są liniami homozygotycznymi, ustalonymi i po skrzyżowaniu co roku dają mieszańce o tym samym genotypie. U wszystkich heterozygotycznych roślin występuje jednakowy powtarzalny efekt heterozji, dlatego też linie rodzicielskie muszą być utrzymane i rozmnażane. Linie wsobne rodzicielskie rozmnaża się corocznie w chowie siostrzanym, oddzielnie i na dużą skalę tak, aby corocznie można było produkować nasiona mieszańca handlowego.

Hodowlą rozmnażaniem i krzyżowaniem linii wsobnych w celu otrzymania nasion mieszańcowych do wysiewu zajmuje się hodowca. Natomiast odmiana kształtuje się w procesie produkcji nasiennej poza hodowcą.

V.    Otrzymywanie mieszańców handlowych

Do tworzenia mieszańca handlowego dobieramy formy rodzicielskie, zawsze na zasadzie krzyżowań próbnych i oceny potomstwa. Mieszańce handlowe (odmiany mieszańcowe) F| mogą być:

— pojedyncze, krzyżowanie dwóch linii wsobnych A x B, efekt heterozji

największy, ale uzyskuje się mało nasion; linia A jest osłabiona na

skutek chowu wsobnego;

—43 —