64518 Obraz (1532)

192 Anuli/.a maji|(ku pi/eilslęblontwn

oddane do używania na podstawie najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.

Z punktu widzenia funkcji, jakie poszczególne obiekty spełniają w procesie wytwarzania czy świadczenia usług, wyróżnia się cztery zasadnicze zbiory środków trwałych:

•    pierwszy — nieruchomości, w tym grunty, budynki oraz obiekty inżynierii lądowej i wodnej;

•    drugi — maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia;

•    trzeci — środki transportu;

•    czwarty — inwentarz żywy.

Zbiory te podzielono na 10 grup środków trwałych:

0    GRUNTY

1    BUDYNKI I LOKALE

2    OBIEKTY INŻYNIERII LĄDOWEJ I WODNEJ

3    KOTŁY I MASZYNY ENERGETYCZNE

4    MASZYNY, URZĄDZENIA I APARATY OGÓLNEGO ZASTOSOWANIA

5    SPECJALISTYCZNE MASZYNY, URZĄDZENIA I APARATY

6    URZĄDZENIA TECHNICZNE

7    ŚRODKI TRANSPORTU

8    NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, RUCHOMOŚCI I WYPOSAŻENIE

9    INWENTARZ ŻYWY

Wymienione wyżej grupy środków trwałych podzielono następnie na podgrupy i rodzaje.

Struktura symboli jest następująca:

1    — grupa

1 2    — podgrupa

12 3 — rodzaj

Dla zilustrowania podajemy przykłady:

Grupa:    0 Grunty

Podgrupa: 01 Użytki rolne Rodzaj:    010 Grunty orne

011    Sady

012    Łąki trwałe

Podgrupa: 02 Grunty leśne Rodzaj:    020 Lasy

021 Grunty zadrzewione i zakrzewione.

Klasyfikacja Środków Trwałych jest wykorzystywana w firmie do ewidencji środków trwałych. Każdy środek trwały zakwalifikowany jest do odpowiedniej grupy, podgrupy i rodzaju, ponadto określony jest jego rok przyjęcia do eksploatacji, wartość początkowa i stawka amortyzacyjna.

l aka ewidencja jest pomocna w planowaniu remontów i wymiany zużytych '.todków trwałych, a więc w prawidłowej gospodarce środkami trwałymi.

Ponadto ewidencja środków trwałych jest wykorzystywana przy sporządzaniu sprawozdań dla Głównego Urzędu Statystycznego, a więc do celów statystycznych.

Firma ma obowiązek amortyzowania środków trwałych do celów podatkowych. Metoda amortyzowania i stawki amortyzacyjne do tych celów są określone w odpowiednich rozporządzeniach Ministra Finansów (rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 stycznia 1997 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, Dz.U. nr 6, poz. 35, z późniejszymi zmianami). W rozporządzeniu stawki amortyzacyjne są określone dla rodzajów lub podgrup środków trwałych, zgodnie z ich klasyfikacją, natomiast podział na grupy jest wykorzystany do określenia metody amortyzacji. Przykładowo grupy I i 2 można amortyzować tylko metodą liniową.

6.3. Wskaźniki rozmiaru i struktury aktywów trwałych

Podejmowanie bieżących i strategicznych decyzji dotyczących rozwoju firmy powinno się opierać na wnikliwej analizie jej rzeczywistej sytuacji. Szczególne znaczenie ma tu określenie poziomu i zmian zachodzących w wielkości, strukturze i stanie technicznym eksploatowanych środków trwałych. Problemowa analiza ekonomiczna dotycząca wielkości i struktury środków trwałych może być przeprowadzona z użyciem odpowiednich wskaźników, dających możliwość oceny sytuacji w tym zakresie.

Na aktywa trwałe będące w posiadaniu firmy składają się głównie środki trwałe, wykorzystywane w procesach produkcyjnych i pozostałej działalności operacyjnej lirmy, oraz inwestycje, zakupione w celu uzyskania bezpośrednich korzyści w postaci wzrostu ich wartości, dywidend, odsetek. Ze względu na to, że w inwestycjach mogą występować obiekty rzeczowe, jak grunty, budynki, dzieła sztuki itp., obszarem problemowej analizy powinny być całe aktywa trwałe, a nie tylko środki trwałe.

6.3.1. Wskaźniki rozmiaru aktywów trwałych

Wskaźniki rozmiaru aktywów trwałych obrazują zmiany w wielkości tych aktywów w stosunku do okresu bazowego, którym może być, zależnie od celu analizy, rok ubiegły lub rok rozpoczęcia modernizacji czy rozbudowy firmy. W pełnym zobrazowaniu problemu pomocne jest policzenie wskaźników rozmiaru aktywów trwałych dla sumy tych aktywów oraz dla środków trwałych. Można tu zastosować wskaźnik różnicy absolutnej, różnicy względnej lub wskaźnik przyrostu liczony dla wartości brutto i netto aktywów trwałych.