ObrazE213

z energetyk* syntezy ATP:

ADP * P| + H* i—> ATP + HjO    AG⁰* ■ *30,5 KJ mol'¹

łatwo można dojść do wniosku, że Mć^nełgii-uwałniencj podczas utlr-

nakże utleniania NADH i synteza ATP nie są pęjadynceym reakcjami. Bektrony nie przechodź* bezpośjedmo z NADH do tlenu. W rzeczywistości s* one transportowane z NADH do tlenu wzdłuż )»ńnifha przenoś-tuków elektronów, nazwanych wspólnie łaócudum4ranłportu elektronów (albo łańcuchem oddechowymi. '

Przeważająca część łańcucha transportu elektronów obejmuje trzy :on

dnalnej. określoBŁjahft-iłfhydiogenara NADH, kompleka cytochro-mów bci i oksydaza cytochromowa. Prapływelfikteonówjt NADH do tlenu poprzez te trzy kompleksy pokł7»nn m rysunku 1. Każdy kompleks zawiera kilka przenośników elektronów (patrz niżej) pracujących w okn-ślonej kolejności, żeby przenieść elektrony „w dół" łańcucha. Również nie zbędne sądwa małe przenośniki elektronów ubichinon nazywany także koenzymem Q (w skrócie fnQ) oraz cyt ochrom c, które łączą te wielkie kompleksy (rys. 2).

FACH,

(flawoproteiny)

miejsca oompomna H*

H'

H*

Ays i Schemat łańcucha transportu elektronów (łańcucha oddechowego)

NADH -* dehydrogenaza NADH

Dehydrogenaza NADH (nazywana również rrduktarś NADH-Q lub kompleksem I) składa się przynajmniej z 30 polipeptydów. Wiąże oni NADH i utlenia go do NAD* odbierając dwa elektrony, które następnie przechodzą do pupy proitftyrmg nazwanej FMN (mononukleotyd fla-wiiumy) (rys. 2) i tuoajesięFMNHj (patrz temat Cl, o strukturze FMN). Każdy z elektronów jest odbierany razem zjemem wodoru H', tak więc w sumie są przyłączane dwa elektrony i dwaH*. Elektrony są grano-szone wewnątrz kompleksu dehydrogenazy NADH dalej do centrów żelazo-siarkowych (FeS) umiejscowionych w białkach żelazo-siarko-wy eh (nazywanych też białkami z żelazem niehemowwn) Istnieje laika typów centrów żełazo-siarkowych, ale w każdym przypadku atomy zełaza są związąnękfisoiynacyjnie z atomami siarki nieorganiczne) oraz siarki bocznego łańcucha cysteiny białka. W centrum Fg£Lelefctron jest przenoszonyprzezatomżeiaza.któryprzyjouj^ejektronyprzechodzizc

stanuFe^TutlenionegoJdostaruiFe²*(zredukowanego)(rys.2).Gdyelek- ) troetyi^dzie do następnego przenośnika elektronów, atom żelaza w cm- i trans Fe-5 znowu pomaca do stanu Fe³*.