756

5)    wzrost aktywności enzymów.

6)    zwiększenie syntezy ATP i DNA

Istnieją takie dowody na to. że promieniowanie o wymienionych wylej parametrach jest pochłaniane przez (lawiny i cytochromy. które są składnikami łańcucha oddechowego. Zmiany uzyskane na poziomie komórkowym prowadzą do wielu korzystnych efektów biastymulacyjnych obserwowanych w tkankach, takich jak:

1)    poprawa mikrokrążema krwi.

2)    pobudzenie angiogenezy.

3)    działanie immunomodulacyjne.

4)    wzrost amplitudy potencjałów czynnościowych włókien nerwowych.

5)    zwiększenie stę/ema hocmooów. kmin i autokoidów.

6)    działanie hipokoagulacyjne.

W warunkach naturalnych poza melaniną i barwnikami łańcucha oddechowego ważnymi lotoakceptorami są. zawarte wewnątrz komórek w niewielkich ilościach, porfiryny o pasmach absorpcyjnych w zakresie widzialny m (patrz rozdział 23.8). Podobne właściwości fizyczne ma wprowadzony do organizmu w celu diagnostycznym i terapeutycznym fotoutzulac; w postaci pochodnej hematoporfiryny. który gromadzi się głównie w komórkach nowotworowych Pod wpływem światła molekuły tego związku przechodzą w stan wzbudzony. Uzyskaną energię mogą one częściowo utracić, na przykład w wyniku przejścia bezpromienistego. a resztę wyemitować do otoczenia w postaci kwantów promieniowania fluorescencyjnego. Taki dwuetapowy mechanizm jest wykorzystywany w diagnozie fotodynamicznej PD!) (photodynamic diagnosis).

Drugi sposób powrotu molekuły pochodnej hematoporfiryny do stanu podstawowego wiąże się z przejściem międzysystemowym. po którym może ona przekazać energię wzbudzenia cząsteczkom tlenu zawartym w tkankach. W wyniku tego mechanizmu powstaje bardzo aktywny tlen singletowy. zdolny do selektywnego niszczenia komórek nowotworowych, co stanowi istotę terapii fotodynamicznej PDT (photodynamic therapy).

W diagnostyce poszukuje się miejsc występowania ognisk choroby, używając światła o długości fali 405 nm Po precyzyjnej lokalizacji zmian patologicznych, świecących w kolorze czerwonym na skutek fluorescencji. dokonuje się ich destrukcji za pomocą promieniowania laserowego o gęstości mocy od 150 do 300 mW/cin¹ i długości fali 630 nm. Jest to realne tylko w przypadkach, gdy nowotwór ma powierzchniową formę lub jest we wczesnym stadium rozwoju z powodu zaledwie kilkumilimetrowej głębokości wnikania użytego światła czerwonego do wnętrza patologicznych tkanek.

Pr/y gęstościach mocy promieniowania laserowego od 1 do 10* W/cm² emitowanego na matcnal biologiczny i przy czasach oddziaływania zmieniających się odpowiednio od kilku sekund do tysięcznych części sekundy występują różne efekty fototermiczne (ryc- 23.17). W przypadku gdy tkanki osiągają temperaturę r zawartą w przedziale:

756