176
Tabela 12
Poda!ał koloidów na llofobowe i liofilowe £\J
Właściwość |
j Koloidy liofobowe |
Koloidy liofilowe |
Otrzymywanie |
metodami dyspersji lub kondensacji |
przez zwykłe rozpuszczenie |
Struktura cząstek |
przeważnie agregaty zwykłych cząsteczek |
makrocząsteczki, czyli cząsteozki olbrzymy |
Stężenie fazy rozproszonej |
I na ogćł nieznaczne |
może bvć duże |
Ruchy Browna |
występują wyraźnie |
oząsto bardzo niewyraźne |
Efekt lyndalla |
wyraźny |
niewyraźny |
Barwa układu Ładunek elektryczny |
często zabarwione |
najczęściej bezbarwne ładunek nieznaczny lub brak ładunku |
cząstki są zawsze naładowane | ||
Lepkość i sn |
nieznaczna, podlegająca prawu Einsteina ' V |
znaczna, ozęsto nie podlega prawu Einsteina |
Tworzenie piany |
nie tworzą piany - |
łatwo tworzą pianę |
Pęcznienie |
nie pęcznieją |
pęcznieją,- zwiększa- , jąo obję.tość |
Tworzenie galaret |
nie tworzą galaret |
tworzą łatwo galarety |
Wrażliwość na działanie elektrolitu |
koagulacja pod wpływem małych stężeń elektrolitu'; |
■ Q' • y / stała wrażliwość, pod wpływem dużych stężeń elektrolitu następuje wy sal ani e |
Wrażliwość na działanie środków d ehydratuJących |
nieznaczna i dopiero przy dużych stężeniach |
przy dużych stężeniach znaczna ' |
Charakter koagulacji |
koagulacja nieodwracalna |
koagulacja odwracalna' |
2. Znaczenie koloidów w przemyśle spożywczym
Przemysł spożywczy bazuje na surowcach organicznych pochodzą-nia zwlcrz?cogo i roślinnego. Skłao chemiczny tych surowców jest bardzo"różnorodny; wśród składników duta i bardzo ważną gr-;p-stanowią związki, wysokocząsteczkowe, np. białka, polisacharydy, barwniki. Hajbardziej rozpowszechnione są tu układy koloidowa z ciekłym ośrodkiem dyspersyjnym - wodą. Mogą one wyst.powaś- .1*- . ko ro z twory ko 1 ol d owe, zwane llzozolawl lub prościej z o 1 a-m i, albo jako olała atałe galaretowate - określone jako i s-
■lamorzutne przechodzenie zolu w żel, w wynlK_u.,czd6<Utzrą8ta stopniowo lepkość i cały układ zastyga na jednonta^nicinięhoM, .'"nóliirigŁiffr' g ą 1 a r e t o w a c e n i a /żelowania/.
Z tabeli 12 wynika, że proces ton jeat charakterystyczny dla łcoj:Pld^w H-QfHożych. Oalaretowacenie jest spowodowane łącze-niem_ale cząstek 1 tworzeniem struktur wewnętrznych złożonych z tródwymlarn.Wflgę UBleclowanla.atanOwlaćego rusztowani* albo szkielety; Wewnątrz którego w zwartej postaci utrzymuje się część i płynna układu. Czynnikami wiążącymi ogniwa siatki mogą być alłr Van der yonlnn, infrpcrnf /wodorowe/i wtązanla.watośpŁo-
wodol głównych d^ą^ią^^ gft pnśredniętwea wielowartoftclgwTcfr kationów metali,, zahaczenia ^ pogmatwania łań.cu.chdvi itp. NiekL’dy siły wiązań są tak małe, że samo poruszenie lub wstrząs powodują osłabienie struktury wewnętrznej i upłynnienie żelu. Izotermie. ne, odwracalne procesy; galaretowacenia noszą nazwę t i k s o- : t r o p i i, Zależnie od kształtu cząstek siatka żelu może mieć układ korpuskularąy /cząstki kuliste/, warstwowy /cząstki blasz-kowate/ lub włókniste /cząstki nitkowate/. Ze względu na żawar-.
tflM.fagy-J>łynnej w żeluLsyjtiftiia-ftią-e
w Płyn/ i k ;
"przez mechaniczne lub ^oieplne usunlecie rozpuazczalnlka. Proces samorzu^Keko wydalania cząstek fazy ciekłej przy zachowaniu kształtu naczynia nosi, nazwę, — 8 y n. e r e g_y_A
Przemianą zolu w żel ma w przemyśle spożywczym duże snaosa*
nie, gdyż Jęst podstawą procesu technologicznego bardzo produktów, np, wyrobu "berów i napojów fermentowanych w