P3190439

20

Bramy liitar^ do świątyni Marduka. Uliczki podrzędne byty nieregularna, domy parterów¹ I Jednopiętrowo o układało podobnym do układu domów a urno ryjsk Ich, W sylwecie miasta wyróżniały się świątynio, zifckurat Btemonanki² 1 pałaca królewskie.

Budowa miast sumeryjskich, b&bUońsklch i asyryjskich meże być se względu na gęstość Ich sieci, rozmiary 1 zaludnienie, a także tempo wsroszenia uważana za pierwszą w historii ludzkości "eksplozję urbanlzycyjną".

Protohlztoryczna faza cywilizacyjna doliny Indusu /nazywana kulturą Jhduską, kulturą Mohendżo-Daro lub Hareppy/, trwająca w przybliżeniu od połowy trzeciego do połowy drugiego¹ tysiąclecia p.n.e^ pozostawiła dość liczne osiedla miejskie odkrywane stopniowo przez archeologów po 1 wojnie światowej. Za centrum stołeczne uznano

H a r a p p f /Pendżab, Pakistan Zach,/, miasto o powierzchni ok.

^ '■ ......***

100 ba z prostokątną siecią głównybh ulic 1 dość regularną zabudową, z warownią /samo miasto nie było ufortyfikowane/, spichrzami, nabrzeżami portowymi, studniami 1 kanałami ściekowymi. Znaleziska świadczą o rozwoju różnych gałęzi rzemiosła I o kontaktach handlowych z Mezopotamią, Iranem 1 Krętą,

Najlepiej zachowały się ruiny współczesnego Harapple 1 o podobnych rozmiarach miasta Mohendżo-Daro /około 2500-£500 p,n«e,/. Odkryto warownię, wielką łaźnię publiczną, spichrze 1 znaczną liczbę domów mieszkalnych, przeważnie dwukondygnacyjnych. Stwierdzono, że miasto, którego mieszkańcy zajmowali oię ra,in. handlem zbożem i bawełną utrzymywało kontakty gospodarcze i kulturalne z Sumerem, Rewo locją stało się odkrycie ogólnomlejsklch systemów wodociągowych 1 kanalizacyjnych.

Niewiele młodsze są starożytne miasta chińskie. Ze względu' na powszechne używanie w Chinach jako głównego materiału konstrukcyjnego drewna zachowało się stosunkowo niewiele śladów miast z pierwszego etapu historycznych dziejów Chin /□ ty a. prfke,/. Wiadomo Jednak, że Już w okresie panowania władców z dyw

5    ^

Brama laztar została wywieziona z Babilonu na początku XX wieku przez archeologów niemieckich; obecnie można Ją oglądać w zbiorach Perg&moo-Muoeum w Berlinie.

nastii Cxou /1122-286 p,tuq,( miasta chińskie, obwałowane siedziby lokalnych władców, służyły Jako miejsce zamieszkania rzemieślników a zarazem schronienia okolicznych mieszkańców. Najstarsze miasta były okrągłe lub owalne, mieściły w centrum pałac władcy 1 dwie świątynie - przodków l Ziemi. Na początku 1 tys. p^e. pojawiają się mlaa-ta kwadratowe* .raury miejskie wznoszone z cegły l gliny uzyskują Imponujące rozmiary /ryc. 12/.

Ryc 12. Miasto chińskie /Nankin/. Układ ulic regularny, zarys miasta prostokątny, zgodnje ze starożytnym kanonem. Swobodny układ zieleni. W centralnym punkcie miasta pałac władcy

1

Z Deku rot Btamenankl Jest powszechnie uważany za biblijną Wieżę

2

Babel.