politykaspoleczna4

Walizą ich konsekwencji.

Richard M Titmuss w swej klasycznej już pracy

państwa opiekuńczego {Soiial-staat) ulega dziś swego rodzaju samollkwidacji — twierdzi niemiecki teoretyk Niklas Luhmann (1994. s. 1P-20) — (...) analiza socjologiczna coraz bardzie) pogłębia świadomość społecznych uwarunkowań działań ludzkich i losów ludzkich. Wszystko, co przytrafia się lednostce. wydaje się w jakiś sposób uwarunkowane społecznic i w tym sensie przybiera postać niezasłużonego, wymagającego zadośćuczynienia losu. blokującego własne działania jednostki Rzecz nie sprowadza się zatem, jak w wieku XIX. jedynie do ^skutków uprzemysłowienia*". Przed rozrastającym się państwem dobrobytu [Wohlfahrtstaai) pojawia się .problem techniczny granic jego możliwości oraz problem moralny uzasadnienia jego Interwencjonizmu. (...) Każdą bowiem dysproporcję (...1 można kompensować, a nadal jakieś dysproporcje pozostaną lub wystąpią nowe braki, które będą wymagały kompensacji". Pisze się nawet o państwie terapeutycznym, które zatrudnia rozmaitych opiekunów, doradców i kuratorów. by rozwiązywali coraz bardziej intymne problemy obywateli.

------

. -iu poprawy lub zmiany życia materialnego ^Kr,iU ".mego szerokich rzesz. Cci tak rozumianej po-i ^kulnSecznej jest związany z ideą sprawiedliwości istotne jest. że zakres polityki społecznej *** ia międzv gospodarką wywarzającą bogactwo zmierzającą do zachowania lub wzmocnię-³ ^ 4jzy państwa. Ta pierwsza dostarcza jej nie-^jnjch zasobów, a ta druga zapewnia swą inter-

"^<ftvtlnicjc polityki społecznej i wejfarc State są uzu-typologiami odpowiadających im zjawisk

■_r! Mię- rekonstruuje trzy główne modele po '1# społecznej; rezydualny, motywacyjny i Instytu Tonalno-redyttybucyjny (the residua! wejfarc model. 1, indusml achieecmcnt-performance modeł, the in-nicuc&tdrcdi$tributive model). Przestrzega też m.in. 'J«l wyciąganiem wniosku, że tak czy inaczej rozumiana polityka społeczna nieuchronnie musi być dobroczynna czy też zorientowana na dobrobyt, tzn. ^starczać więcej dobrobytu i świadczeń biednym, tzw. klasie pracującej, emerytom, kobietom, zaniedbanym dzidom i innym kategoriom z katalogu biedy społecznej. Bywa. że redystrybucyjna polityka społeczna reĄsttybuuje materialne i niematerialne zasoby od hjtdnych do bogatych, z jednej grupy etnicznej do inna Następnie Titmuss opisuje rozwiązania potęgujące nierówności między bogatymi i biednymi, np. systemy emerytalne w Ameryce Łacińskiej, i formułuje konkluzję, że to. co jest wejfarc dla pewnych grup. może być SJtredla innych.

Autorem najbardziej rozpowszechnionej typologii mfare stare jest Duńczyk Gosia Esping-Anderscn ;.99Cr. Wyróżnia on liberalny, konserwatywny i so-r ^demokratyczny typ wejfarc State i poddaje analizie ich związki ze strukturą społeczną w danymi kraju.

2 uwagi na jednostronność terminu wejfarc stale ■oraz częściej pisze się o wejfarc socicty. traktując i? kategorię jako opisową i normatywną zarazem. I aprobatą rejestruje się procesy wzajemnego prze-^r-kania się państwowego i niepaństwowego sektora ^ktyki społecznej, ich współpracę ł podział funkcji ~ ędzy nimi. Mówi się o wejfarcmix i wejfarcpłuralism Johnson. I987_; Evers. Wintersberger. 1990). Uzupeł-•J-eniem zbyt jednostronnego wejfarc ma się stać work-. - -v'•zespół oddziaływań zmierzających do utrzyma-Paa Judzi w sferze pracy i aktywności ekonomicznej “ wywrócenia do niej). Koncepcję tę na początku ttenidziesiątycit popierali amerykańscy rcpublika-5«Bof^ZaSU' ^gdydostrze^ⁱ- że implikuje ona większą ^ ‘Atencję państwa i trąci socjalizmem

POLITYKA SPOŁECZNA

Nie ustają badania nad ekonomicznymi, społecznymi i psychologicznymi skutkami różnych modeli wejfarc State, wnioski zaś bywają diametralnie różne — °d postulatów zdemontowania wejfarc State po oskarżanie go o zbyt słabe reagowanie na nie rozwiązane do końca stare kwestie społeczne i kwestie nowe lub przynajmniej na nowo definiowane, takie jak kwestia imigrantów, kwestia kobieca, kwestia niepełnosprawności. kwestia ekologiczna. Większość z nich daje się opisywać za pomocą terminu .wykluczenie" texclusion). który w ostatnim dziesięcioleciu robi oszałamiającą karierę w diagnozach i programach polityki społecznej.

Zjawiska i procesy z zakresu polityki społecznej stały się przedmiotem badań przedstawicieli nauk historycznych, prawnych, socjologicznych, politologicznych i ekonomicznych. Badania te. .zakorzenione' w którejś z akademickich .dyscyplin-matek" lub równomiernie czerpiące język opisu, metody badawcze, diagnozy i wyjaśnienia z wiciu dyscyplin, a także z wielu teorii, traktowanych nie jako konkurencyjne całościowe obrazy świata, ale jako jej cząstkowe, uzupełniające się wyjaśnienia, z czasem uznano za nową odrębną dyscyplinę badawczą — politykę społeczną. Dyscyplina ta .obsługuje* praktykę, badając rzeczywistość po to. by ją oceniać i zmieniać, albo analizuje jedynie wysiłki tych. którzy chcą rzeczywistość zmieniać. Może ona eksponować wymiar aksjologiczny diagnoz i programów lub dążyć do ideału wiedzy technokratycznej. doskonalącej oferowane politykom narzędzia diagnozowania, programowania, implementacji programów i monitorowania ich efektów. W tym dru-