posłuszenstwo wobec autorytetu0023

!

POSŁUSZEŃSTWO WOBEC AUTORYTETU

waniem wstrząsu. Miało to ciągle przypominać osobom badanym o rosnącej intensywności wstrząsów podawanych uczniowi¹. Jeśli osoba badana dotarła do poziomu 30. (450 woltów), instruowano ją, aby kontynuowała procedurę stosując to maksymalne napięcie. Po dwóch kolejnych próbach eksperymentator ogłaszał koniec eksperymentu².

Reakcje eksperymentatora

W różnych momentach podczas trwania eksperymentu osoba badana zwykle zwracała się do eksperymentatora o radę, czy powinna kontynuować stosowanie wstrząsów, lub stwierdzała, że nie chce kontynuować.

Eksperymentator odpowiadał serią „ponagleń”, wykorzystując tyle z nich, ile było koniecznych, aby nakłonić osobę badaną do podporządkowania się.

Ponaglenie 1.: Proszę kontynuować lub Proszę dalej.

Ponaglenie 2.: Eksperyment wymaga, aby pan/i kontynuował/a.

Ponaglenie 3.: Jest bezwzględnie konieczne, aby pan/i kontynuował/a.

Ponaglenie 4.: Nie ma pan/i wyboru, musi pan/i kontynuować.

Ponaglenia stanowiły sekwencję: ponaglenie 2. mogło zostać użyte tylko wtedy, gdy ponaglenie 1 nie odniosło skutku. Jeśli osoba badana odmówiła podporządkowania się eksperymentatorowi po ponagleniu 4., eksperyment przerywano. Eksperymentator przez cały czas mówił stanowczym tonem, nie był jednak nieuprzejmy. Sekwencję ponagleń rozpoczynano od nowa za każdym razem, gdy osoba badana wstrzymywała się lub wykazywała opór przed wykonaniem polecenia.

Ponaglenia specjalne

Jeśli osoba badana pytała, czy uczeń jest narażony na odniesienie trwałych fizycznych obrażeń, eksperymentator mówił:

Choć wstrząsy mogą być bolesne, nie powodują trwałych uszkodzeń ciała, proszę więc kontynuować (następnie w razie konieczności stosowano ponaglenia 2, 3 i 4).

38