pr3

—    Powinny mieć charakter wyrównawczy szczególnie wtedy, gdy ćwiczenie główne wymaga dużego wysiłku i koncentracji uwagi;

—    Powinno to być zadanie znane, proste i dostępne dla wszystkich ćwiczących, aby objaśnienia z nim związane trwały jak najkrócej i nie wymagały zbytniej koncentracji uwagi;

—    Powinny one służyć raczej rozwijaniu zdolności motorycznych, niż kształtowaniu umiejętności.

Korzystając z tej formy organizacyjnej w prowadzeniu zajęć przydatne mogą się okazać następujące wskazówki organizacyjno-rnetodyczne:

—    między zadaniem głównym a dodatkowym stosować krótką przerwę,

—    w zadaniach dodatkowych nie koncentrować się na dokładności w odwzorowaniu ruchu,

—    trzeba przestrzegać zasady, że zadania dodatkowe należy wprowadzać dopiero po dokładnym objaśnieniu i co najmniej jednokrotnym powtó rżeniu zadania głównego,

—    ilość powtórzeń powinna być regulowana przez nauczyciela, lub w najstarszych klasach, przez samych uczniów, pamiętając o zachowaniu odpowiedniej przerwy na skupienie uwagi przed wykonaniem zadaniu głównego,

—    dużą rolę w uatrakcyjnieniu zadań dodatkowych powodują zastosow.i ne przybory i przyrządy.

Omówiona wyżej forma organizcyjna w prowadzeniu zajęć wymaga duży«I • umiejętności organizatorskich ze strony nauczyciela. Dlatego też początkujący nauczyciel zamierzający pracować w takiej formie powinien rozpocząć od pracy w zespołach. Dopiero po uzyskaniu doświadczeń stopniowo wprowadzać kolej ne zadania dodatkowe, począwszy od jednego na lekcji. Mimo trudności orgii nizacyjnych podczas przeprowadzania takiej lekcji, warto i trzeba podjąć tal u l.iud. Zwiększenie zainteresowania uczniów, efektywniejsze wykorzystani# czasu lekcji są tak niebagatelnymi wartościami, że uzasadnianie i zachęcani# do pracy w takiej formie wydaje się zbędne.

Forma stacyjna (tor przeszkód). Tor przeszkód jest formą ogranizacyl ną pracy w kulturze fizycznej, polegającą na pokonaniu strumieniem pewną) przestrzeni, na której znajdują się ustawione lub określone przez nauczycielu pr zeszkody, ujęte w jeden zorganizowany ciąg.

Zaletami tej formy ogranizacji są:

łatwość wykorzystania nawet w bardzo trudnych warunkach hie/u wych szkoły,

możliwość zastosowania na każdym poziomie klas,

duża możliwość w układaniu różnych kombinacji i zestawień z n/i

ciem i wykorzystaniem tych samych przeszkód,

możliwość różnorodnego oddziaływania na organizm w zależności "*l intencji tworzącego lor przeszkód

Tory przeszkód w zależności od miejsca wyznaczenia i rodzaju zastosowanych przeszkód dzielimy na naturalne, kombiowane i sztuczne.

Gdy tor został wyznaczony w terenie, a przeszkody do pokonania stanowią naturalną rzeźbę i zagospodarowanie miejsca, na przykład pagórki, drzewa, głazy, krzaki, rowy, skarpy, kamienie itp., mamy do czynienia z naturalną formą stacyjną.

Jeśli pokonujemy tor ułożony na sali, a przeszkody tworzą urządzenia, przyrządy i przybory będące na jej wyposażeniu możemy powiedzieć, że jest to tor sztuczny.

Pośrednią propozycją jest tor kombinowany. Przykładem może być wykorzystanie boiska przyszkolnego o urozmaiconej konfiguracji i zielonej sali urządzonej w jednym z jego aneksów. Także sprawnościowa ścieżka zdrowia H!st pewnego rodzaju odmianą kombinowanego toru przeszkód.

Wskazówki, które mogą być pomocne przy prawidłowym ułożeniu toru są następujące:

—    w terenie tor powinien obejmować około 15 przeszkód na dystansie do 150 metrów [128], natomiast na sali gimnastycznej 6—10 przeszkód,

—    stopień trudności toru powinien być dostosowany do wieku ćwiczących,

—    poszczególne przeszkody powinny być tak dobrane, aby efektem ćwiczeń było wszechstronne oddziaływanie na cały organizm,

—    przed przystąpieniem do pokonania toru niezbędny jest dokładny pokaz i objaśnienie sposobu pokonania poszczególnych przeszkód, a także wskazane jest, aby uczniowie przed ropoczęciem właściwych ćwiczeń pokonali kolejno w odpowiedni sposób każdą przeszkodę pod kontrolą nauczyciela,

—    układanie toru (rozstawianie przyrządów) i jego sprzątanie powinno być udziałem nauczyciela i uczniów,

—    konieczna jest przybliżona analiza przewidywanego czasu wykonania zadania na każdej przeszkodzie, aby w przypadku możliwości powstania „zatoru” można powielić sprzęt potrzebny do ćwiczeń, ewentualnie odpowiednio regulować ilość powtórzeń przed i po takim miejscu, również ważne jest określenie kierunku poruszania się i momentu, w którym następny uczeń może rozpocząć pokonanie toru, co pozwala w pewnym stopniu na uniknięcie wyżej wspomnianej niedogodności organizacyjnej, a przede wszystkim na zapewnienie uczniom bezpieczeństwa,

ustawiać przeszkody w takich odległościach, aby można było swobodnie i poprawnie wykonać zadanie, a jednocześnie uniknąć ewentualnych urazów w przypadku niepoprawnego pokonania przeszkody.

Zastosowanie formy stacyjnej na lekcjach kultury fizycznej pozwala na v echstroime i ukierunkowane kształtowanie sprawności inotorycznej. Si wa

<•111