prekolumbijskie konspekt (4)

24.    Aztecka architektura i sztuka sakralna. Huey Teocalli jako replika Coatepec. Kosmologia aztecka. Panteon. Kult. Warstwa kapłanów.

25.    Region Andyjski. Legenda El Dorado. Muiscowie. Rytuał intronizacyjny na jeziorze Guatavita. Kultury przedinkaskie w rejonie andyjskim.

26.    Tahuantin suyu - obszar, ludność, struktura i ustrój państwa, osiągnięcia cywilizacyjne. Inkowie. Mity o powstaniu Cuzco i inkaskiej dynastii. Religia państwowa a wierzenia i kulty lokalne.

27.    Kosmologia inkaska. Panteon. Pojęcie huaca. Wyobrażenia o życiu pośmiertnym.

28.    Kult władców i przodków (mumii). Główne rytuały inkaskie.

ĆWICZENIA

1.    Odczyywanie nazw w językach indiańskich (nahua, majańskich, keczua); zasady pisowni, omówienie schematu pomocniczego.

2.    Zestaw ćwiczeniowy - nazwy azteckie (iejsc mitycznych i ośrodków kultowych, imiona bóstw); czytanie i objaśnianie znaczeń.

3.    Zestaw ćwiczeniowy - nazwy majańskie i w keczua (mające związek z religią); czytanie i objaśnianie znaczenia nazw.

4.    Ludy Mezoameryki: Zróżnicowanie językowe, klasyfikacja języków Mezoameryki - najważniejsze rodziny i grupy językowe wchodzące w skład fyli oto-mangueskiej, penutiańskiej i aztecko-tanoańskiej, j. taraskański (izolat).

5.    Obszary językowe Mezoameryki. Wieloznaczność nazwy azteca. Nazwy mexica, tenochca, chichimeca. Związek tych nazw z faktami mitycznymi i historycznymi (przekazy dotyczące wędrówki ludu z Aztlanu do Anahuac).

6.    Pismo azteckie (najważniejsze symbole graficzne i sposób ich odczytywania). Azteckie nazwy liczb (wybrane) i sposób ich zapisywania (cyfry, baza 20). Nazwy związane z religią zawierające nazwy liczb. Szczególne znaczenie liczb: 4 i 400.

7.    Pismo Majów jako jedyne .w pełni pismo’ Indian. Majańskie nazwy liczb (wybrane) i sposób ich zapisywania (baza 20, użycie zera, system pozycyjny).

8.    Kalendarz mezoamerykański (sprzężone ze sobą dwa systemy mierzenia czasu): (onafpofiuaffi I fzofkiń (13x20); xfńuif(/ ńaab (20x18 plus 5 nemontemi / uayeb). Znak a nazwa dnia, nazwa tygodnia, nazwa roku. Nazwy miesięcy - kalendarz azteckich świąt.

9.    Kalendarz aztecki a kalendarz majański. Zasadnicze podobieństwo i różnice. Uzgadnianie różnic między lokalnymi kalendarzami mezoamerykańskimi. Sposoby korygowania kalendarzowego cyklu 365 dniowego, uwzględniające różnicę miedzy tym cyklem i rzeczywistą długością roku słonecznego.

10.    Zapisywanie dat. Imiona kalendarzowe. Zapisy w tzw. długim rachunku. Pojmowanie czasu przez astronomów majańskich. .Nosiciele lat’, utrzymanie nieregularności na trzecim miejscu w systemie pozycyjnym.

11.    Legenda o słońcach. Kosmogonia Majów Cłuiche (Popol Vuh). Święto Nowego Ognia. Piedra del Sol - objaśnienie symboli. Mit o powstaniu słońca i księżyca w Teotihuacanie.

12.    Kosmologia mezoamerykańska. wielość nieb i podziemi. Wędrówka Słońca. Strony świata. Systemy oznaczania stron świata barwami (przykład: system aztecki). Azteckie zaświaty.

13.    Malowane kodeksy. Prezentacja majańskiegp Kodeksu Drezdeńskiego (pismo, obliczenia astronomiczne, wizerunki bóstw). Przykład strony z azteckiej księgi wróżebnej (tonalamatl).

14.    Święte zwierzęta. Jaguar (ocelotl, bałam); jaguar w naukowej klasyfikacji zwierząt, związki między wierzeniami dotyczącymi jaguara i cechami tego zwierzęcia oraz jego trybem życia. Ouetzal (kwezal herbowy) - cechy, tryb życia; ąuetzal w kulturze i religii. Inne zwierzęta w mezoamerykńskich religiach (wąż, koliber, orzeł, indyk, zwierzęta fantastyczne).

15.    Święte rośliny. Kukurydza. Mit o pochodzeniu kukurydzy. Bóstwa uosabiające kukurydzę. Cinteotl - typ multideusa. Związki bóstw deszczu z kukurydzą.

16.    Cyrkulacja kukurydzy i wód w przyrodzie w wyobrażeniach Azteków (schemat A. Lopez Austina). Bóstwa deszczu i burzy; .rodzina’ Tlaloka. Kult bóstw deszczu i gór.

17.    Maguey (metl, agawa) - wielorakie zastosowanie. Mayahuel - bogini-agawa. Mit o porwaniu Mayahuel. Tzitzimime.

18.    Święte napoje Mezoameryki. Balche, chicha, pulque. Puląue a teąuila i mezcal (mezcal, mescal, peyotl). Kultury pulque. Mity o odkryciu pulque. Najstarsze świadectwa picia pulque.

19.    Bogowie pulque. Pulque w medycynie ludowej i w rytuale. Rytuał wyboru kapłana pulque. Ograniczenia i zakazy (kary) dotyczące spożycia pulque. Pulquerie współczesne.

20.    Mezoamerykańska pelota. Najstasze świadectwa gry w pelotę. Boisko (starszego i nowszego typu), piłki, strój gracza. Zasady gry. Rytualne znaczenie gry w pelotę i zwiążane z niąsymbole.

21.    Mecz Huemaka z tlalokami; Tezcatlipoki Czarnego z Tezcatlipoką Czerwonym; Montezumy II z Nezahualpillim. Mecze w Xibalba (na podstawie Popol Vuh).

22.    Ofiary bezkrwawe i krwawe (ze zwierząt i z ludzi). Autosacrificio. Przedmioty związane z rytualnym upuszczaniem krwi. Kwestia ofiar z ludzi w Mezoameryce w świetle różnego rodzaju świadectw. Rodzaje ofiar z ludzi (wyrwanie serca z klatki piersiowej, ofiara strzały, ofiara ognia). Przedmioty związane z wyrywaniem serca. Miejsca składania serc.

23.    Złożone scenariusze rytualne z rytami ofiarnymi jako punktem kulminacyjnym. Rycerze-orty, rycerze-jaguary. Kanibalizm rytualny. Sens ofiary z krwi (krew jako pokarm bogów; ofiara z krwi). Uzasadnienia mityczne ofiary z krwi (ofiary z ludzi - mity o stworzeniu ludzi, mit o stworzeniu słońca i księżyca w Teotihuacanie.

24.    Stosunek do śmierci w tradycjach Mezoameryki. Pozostałości dawnych wierzeń i kultów związanych ze śmiercią we współczesnych wierzeniach i kultach, w szczególności w obchodach Święta Zmarłych.

25.    Ofiary z dzieci na szczytach andyjskich. Różnica między mezoamerykańskimi i inkaskimi ofiarami z ludzi. Inne rodzaje odiar krwawych i bezkrwawych

26.    .Mała Biblia Tawantinsuyu’ jako jedyny zachowany tekst źródłowy w całości poświęcony wierzeniom na terenie inkaskiego imperium. Pariacaca i Chaupińamca - bóstwa typu multideus. Meteorologia mityczna. Cuniraya Viracocha - mity o cudownym poczęciu i odchodzącym bóstwie.

27.    Omawianie fragmentów z Garcilaso de la Vegi O Inkach uwagi prawdziwe (mity o Manco Capaku i założeniu Cuzco oraz wierzeniach i praktykach kultowych Inków).

28.    Miejsca kultu według Garcilaso de la Vegi. Cori Cancha i inne świątynie inkaskiego imperium. Modlitwy inkaskie.

2