Resize of0R67

50	Zenon Gulden		16721 Tob. j Cfl
Województwo lub ziemia	Suma podymnego zł/gr/den.	Liczba dymów	Liczba ludnoła
Kijowski*	41 102/16	82 205	493 230
Wołyńskie	84 400	108 800	652 800
Podolskie	26 239	62 478	314 888
Bracia w* kie	31 624 7 9	63 248	379488
Czernichowskie	4 534	9 068	54 400
Ukraina	167 899.22/9	315 799	1 894 794

W MUWNtł •“«=» * ASK lUMCłOM: ,.i pruskich województw tylko co pobory poz«»l«_i( (ACAO ASK S IM t 4*|. Mtoaiut w i«uvMala przechowywanym w WAP Kraków. Arek. Sno-ju.x»ć. ■r JM I 15. podano mmmą 4 7*3/21/1. tj uk« mb< Jak w roku (Ml.

Tabela 4

Ludność Korony w 1629 r.

	Liczba mieszkańców w tysigcach
Teren	wg liczby dymów	/ doszacowanlem 15*/o
Wielkopolska	846	975
Małopolska	1082	1 245
Mazowsze	513	589
Podlasie	206	237
Prusy Królewskie *)	58	66
Rus Czerwona	1 028	1 182
Ukraina	1 895	2 179
Korona	5628	6 473

1 Tr«łdoa stwicrdsc. ay dana ta obejamj* równic* Warmia

pozwalają przyjąć zaludnienie w granicach 5 min osób. Po uwzględnieniu natomiast odnoszącego się do W. Księstwa Litewskiego szacunku H Łowmiańskiego " otrzymamy dla całej Rzeczypospolitej-około 8 min mieszkańców w drugiej połowie XVI w.³⁷

Porównanie danych uzyskanych dla obu okresów wykazuje, zwła-podsuwa® Źródeł dziejowych. Pomijamy tu problem dyskusyjności tych szacunków. Tak r.p według obliczeń Zakłada Atlasu Historycznego Mazowsza miało Uczyć 638 tys. litwrtatcćw. a nie — jak ustalił E. Vielrosc — 800 tys.; I. Gieysztorowi,

T Ład ogórskl. op. cit.. s. 55.

“ H Łownladikl, Popisy wo/aka W. Ks. Litewskiego w XVI w. lako żrodlo do dziejów zaludnienia. (w ) Mcdiaevalta. W 50 rocznicę pracy naukowo! Jana Dąbrowskiego. Warszawa 1960. s. 433.

" Historia Polski. 1. 1. cz. 2. Warszawa 1958. s. 416; W. Rusiński. Rozwój gospodarczy ztem polskich w tary ale. Warszawa 1963. s. 66.

Zaludnienie PoWkt w ł<n roku

51

bcza dla niektórych ziem. poważne różnice. Jeśli chodzi o Prusy Królewskie różnica ta wynika zapewne z nieprawdopodobnie niskiego szacunku dla 1629 r. — podana w sumariuszu z tego roku suma wph-conego podyronego jest taka sama jak w 1661 r i możliwe, że do tego właśnie okresu się odnosi. Poważny wzrost ludności na ziemiach ukraińskich i czerwonoruskich wiązać się może z rzeczywistym przyrostem ludności, częściowo w drodze migracji: z drugiej zaś strony trzeba brać

Tabela S

Ludność Korony w II pot XVI w.

Teren	Autor szacunku	1 Liczba mieszkańców w tysiącach
Wielkopolska	Ł Vieirose	1115
Małopolska	i E. Vlelrose	1 1TJ
Mazowsze	E- Vielrose	800
Podlasie	A. Jabłonowski	233
Prusy Królewskie (bez Warmii)	M Biskup	251
Ruś Czerwona	A- Jabłonowski	Z 73
Ukraina	A. Jabłonowski	03?
Korona		5 192

pod uwagę możliwość zaniżonego szacunku zaludnienia w II połowie

XVI    w. Trzeba jeszcze zaznaczyć, ze jak dotąd zbyt słabo znamy dynamikę zmian ludnościowych w 11 połowie XVI i 1 połowie XVII w.* i ciągle poważne dyskusje wywołują metody, a co za tym Idzie » wyniki szacunków demograficznych, opartych na rejestrach poborowych i podymnego. Stąd też porównanie naszych szacunków i opartych na rejestrach poborowych obliczeń dla 11 połowy XVI w. nie pozwala na wypowiadanie ostatecznych wniosków na temat przyrostu czy spadku zaludnienia w poszczególnych ziemiach w końcu XVI ipoczątkach

XVII    w. Niemniej jednak wydaje się. że szacunek dla 1629 r . oparty na podymnym. może spełniać rolę czynnika kontrolnego dla obliczeń opartych na rejestrach poborowych.

« Por. S. Hoszowski. Dynamika rozwoju zaludnienie Polski w epoce - - -PC—XVII/ W.;. Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych t- IJ.-IOSL * !«*— Pewne znaczenie może mieć także porównanie danych dla l«29 r. z wynikami ' ^ makowych obliczeń Ł Viclrosego dla 1662 r. Z porównania tego wynik*. *• ^w ' ^: 1829—1662 ludność Wielkopolski. Małopolski l Mazowsza zmniejszyła to 2250 tys. osób. a wiąc o około 20»/a (E. V lelrose. op. cii, i. 20 oraz lab i-Szacunek E. Vielrosego budzi zresztą również dyskusje; sob. I G i • > * * ^{1 r} T. Ładogórskt. op clL. i. 49—SZ