BADANIA CEMENTU
Wymieszany zaczyn cementowy należy natychmiast i bez nadmiernego zagęszczania lub wstrząsania wlać z pewnym nadmiarem do pierścienia Vicata, który uprzednio został umieszczony na lekko natłuszczonej płytce szklanej. Nadmiar zaczynu ścina się ostrożnie ruchem posuwisto-powrotnym za pomocą prostokątnego narzędzia z górnej powierzchni pierścienia w ten sposób, aby zaczyn cementowy w pierścieniu miał gładką powierzchnię.
Aparat Vicata wraz z bolcem (rysunek 1 c) wyregulować przed badaniem; w tym celu bolec umieścić na leżącej płytce szklanej i ustawić wskazówkę w punkcie zerowym skali. Następnie bolec podnieść do pozycji wyjściowej.
Pierścień Vicata i płytkę szklaną natychmiast po wyrównaniu powierzchni zaczynu cementowego ustawić współśrodkowo pod bolcem aparatu Vicata. Następnie bolec opuścić ostrożnie do powierzchni zaczynu cementowego. Aby uniknąć dodatkowego przyspieszenia ruchomych części, powinien on pozostać w tym położeniu od 1 do 2 s. Następnie szybko zwolnić ruchome części tak, aby bolec zanurzał się pionowo w środku zaczynu cementowego. Próbę zanurzenia bolca należy przeprowadzić po 4 min od zakończenia wsypywania cementu do mieszarki (czas zerowy). Na skali odczytać głębokość zanurzenia w momencie, kiedy bolec przestanie zagłębiać się w zaczynie cementowym, jednak najpóźniej po 30 s.
Odczytaną wartość pomiarową, stanowiącą odległość między dolnym końcem bolca i płytką szklaną, oraz zawartość wody w zaczynie cementowym, wyrażoną w procentach w odniesieniu do masy cementu, podać w sprawozdaniu z badań. Po każdej próbie zanurzenia bolec natychmiast oczyścić. Badanie zaczynów cementowych, zawierających różne ilości wody, powtarzać do momentu, aż odstęp między bolcem i płytką szklaną osiągnie (6 ± 2) mm. Zawartość wody w takim zaczynie cementowym, podana w sprawozdaniu z badań w zaokrągleniu do 0,5%, stanowi ilość wody, niezbędną do osiągnięcia konsystencji normowej.
Aparat Vicata wyposażony w igłę (rysunek 1d) wyregulować przed badaniem; w tym celu opuścić igłę na leżącą płytkę szklaną i ustawić wskazówkę w punkcie zerowym skali. Następnie igłę podnieść do porcji wyjściowej.
Pierścień Vicata napełnić zaczynem cementowym o konsystencji normowej i wygładzić zgodnie z
2.1.1 i 2.1.2.
Napełniony pierścień Vicata przechowywać pod wodą, utrzymując podczas przechowywania temp. (20 ± 1) °C. Po ustalonym czasie umieścić napełniony pierścień Vicata pod igłą aparatu Vicata, którą następnie ostrożnie opuścić tak, aby dotknęła powierzchni zaczynu cementowego. Aby uniknąć dodatkowego przyspieszenia w czasie zanurzania w zaczynie lub zwiększenia przyspieszenia ruchomych części, igła powinna pozostać w tym położeniu od 1 do 2 s. Następnie szybko zwolnić ruchome części tak, aby igła zagłębiła się pionowo w zaczynie cementowym. Głębokość zanurzenia odczytać na skali w momencie, gdy igła nie zanurza się już głębiej w zaczynie cementowym, najpóźniej jednak po 30 s.
Odczytaną wartość pomiarową, która stanowi odległość między końcem igły i płytką szklaną, podać w sprawozdaniu z badań wraz z czasem, który upłynął od zakończenia wsypywania cementu do mieszarki (czas zerowy). Próby zanurzania powtórzyć na tej samej próbce zaczynu cementowego w odpowiednio wybranych odstępach czasu, np. 10 min, i odpowiednich miejscach, które powinny być oddalone o co najmniej 10 mm od krawędzi pierścienia i od ostatniego miejsca nakłucia. Po każdorazowej próbie zanurzenia igłę Vicata natychmiast oczyścić. Czas, który upłynął od momentu wsypania cementu do mieszarki (czas zerowy) do chwili, kiedy odległość igły od płytki szklanej wyniesie (6 ± 3) mm uznaje się za początek wiązania cementu i podaje w sprawozdaniu z badań z dokładnością do 5 min. Wymaganą dokładność można osiągnąć w ten sposób, że w pobliżu początku wiązania zaczynu cementowego zostaną skrócone odstępy czasu między poszczególnymi próbami zanurzenia igły, zwracając uwagę, by następujące po sobie wyniki pomiarów niezbyt różniły się między sobą.
Pierścień Vicata napełniony i wykorzystany zgodnie z 3.1 do oznaczania początku wiązania tak odwrócić na płytce szklanej, aby oznaczanie końca wiązania mogło być przeprowadzone na powierzchni, uprzednio przylegającej do płytki szklanej. Zastosowana do tego celu igła ma pierścieniową nasadkę, (rysunek 1 e) dzięki której łatwiej i dokładniej można zaobserwować znikome głębokości zanurzenia igły; postępuje się zgodnie z 3.1. Odstępy czasu między poszczególnymi próbami zanurzania można wydłużyć na przykład do 30 min.
Wydanie 1 z dnia 18.11.2008 3