ScannedImage 8

podporządkował się wtedy obcym mocarstwom bez reszty i w ostatniej fazie powstania bokserów wojska, rządowe walczyły wspólnie z armią interwentów przeciwko powstańcom. Tym niemniej. Cesarstwo Chin obciążone zostało olbrzymią kontrybucją na rzecz mocarstw zachodnich. Formalny koniec powstania miał miejsce 7 września 1901 r.

Powstanie Republiki Chińskiej (1897-1924)

Beznadziejna sytuacja polityczno-gospodarcza Chin na przełomie XIX i XX spowodowała wybuch tzw. powstania bokserów skierowanego przeciw cudzoziemcom, stłumionego następnie przez kolonialne mocarstwa zachodnie. Na skutek nacisków państ zachodnich, również chiński rząd cesarski przyłączył się do walki z powstańcami.

Klęska powstania bokserów skłoniła naiwiększą.antymandźms^organizacię. Krajową Partię Ludową, przekształconą później w Kuomintang, do starannego przygotowania się do obalenia władzy cesarskiej. Dokonało się to przy okazji buntu wojskowego w Wnhan w środkowych Chinach. Cesarz wtedy abdykował, zaś w miejsce Cesarstwa Chińskiego w(j912 jv Nankinie proklamowana została Republika Chińska. Jej pierwszym prezydentem został Sun Jat-Sen (1912-25), twórca partii Liga Związkowa na emigracji, oraz autor trzech zasad rewolucji republikańskiej: nacjonalizm, demokracja i dobrobyt, Mongolia i Tybet ogłosiły wtedy swą niepodległość.

Guómfnd5ng (glKUi, pisane też Kuomintang; pełna nazwa    ZhOngguó GuómmdSng) -

dosłownie Chińska Partia Narodowa, partia utworzona w Chinach w 1912 przez Song Jiaorena. Wygrała wybopuło-parlamentu w lutym 1913. W październiku prezydent Chin Yuan Shikai nakazał rozwiązanie Guómlndang i usunięcie jej członków z parlamentu, (zobacz Historia Chin)

Partia została odtworzona przez Sun Yat-sena w 1919 i stała się partią rządzącą w południowych regionach. Za rządów Sun Yat-sena partia współpracowała ze Związkiem Radzieckim i Komunistyczną Partią Chin. W 1925 Sun Yat-sen zmarł, a przywództwo objął dotychczasowy głównodowodzący armii Jiang Jieshi (znany też jako Czang Kaj-szek). W lecie 1925 Guómmd&ng odniósł znaczne sukcesy militarne, lecz wybuchły też walki wewnętrzne między komunistyczną a narodową fiakcją, które zakończyło zerwanie współpracy ze Związkiem Radzieckim przez Jiang Jieshi w marcu 1926. Do 1928 Guómind&ng opanował prawie całe Chiny.

Choć lokalne walki trwały przez cały czas, wojna domowa na pełną skalę z wspieranymi przez Związek Radziecki komunistami wybuchła dopiero w 1945. Do 1949 komuniści opanowali większość Chin, Guómlndang został u władzy jedynie w prowincj i Taiwan.

Guómindńng do dzisiaj jest jedną z największych partii Republiki Chińskiej.

4