Screenshot 07 11 15 ,IQ

360 Część III. Współczesne prądy i kierunki pedagogiczne

pracując z Uszkami samokontrolnymi (jedne zawierają problemy, drugie odpowiedzi, trzecie testy), nie oszukują, ponieważ pracują dla siebie, nie muszą niczego udowadniać nauczycielowi. W ten sposób Freinet chciał uwolnić szkołę od tradycyjnych metod kontroli i oceniania edukacji ucznia.

Tradycyjna - znana od J. Sturma - koncepcja klasy jako zbiorowości i miejsca pracy uległa w pedagogice Freineta przeobrażeniu typowemu dla Nowego Wychowania. W zależności od rodzaju czynności staje się ona raz warsztatem tkackim czy drukarnią, innym razem pracownią plastyczną lub salą taneczną. W swej praktycznej działalności kładł on szczególny nacisk na to, by ekspresja sztuki dziecięcej była możliwie wszechstronna. Do głosu dochodziła więc ekspresja literacka, plastyczna, muzyczna, teatralna. Była ona nie tylko wyrazem przeżywania świata przez dzieci, ale pełniła również funkcję terapeutyczną. Rutyna szkolna herbartystów została usunięta ze szkół Freineta.

Udział uczniów w tworzeniu oblicza szkoły był również mocno eksponowany. Znajdowało to wyraz w naturalnym samorządzie uczniowskim, w swoistym przekształceniu życia tej społeczności w ruch spółdzielczy. Freinet usiłował w ten sposób pogodzić indywidualny charakter kształcenia z. koniecznością współdziałania w grupie. Ogromną rolę w kształtowaniu postaw społecznych odgrywała opinia spółdzielni klasowej. Znajdujemy tu rozwiązania, które w postaci plebiscytu życzliwości i niechęci znamy z pedagogiki Korczaka. Freinet zastosował gazetkę, która zawierała trzy ważne elementy: krytykujemy, winszujemy, życzymy sobie. Dziecko publicznie wyrażało swoje krytyczne opinie o innych i samym sobie.

Zasadą wychowawczą było, w przypadku jakiegoś wykroczenia, zadośćuczynienie. Freinet, wolny od skrajnego naturalistyczncgo permisywizmu, uważał jednak, zgodnie z duchem Nowego Wychowania, że kara jest zawsze błędem, a najwyżej złem koniecznym. Wychowanie moralne przeplatało się z wychowaniem społecznym dokonującym się w procesie wspólnego działania i w atmosferze szacunku dla dziecka. Wielokrotnie w literaturze cytowana jest Freinetowska wykładnia celu wychowania, którym ma być „maksymalny rozwój osobowości w obrębie kolektywu, któremu dziecko służy i z którego usług korzysta”⁴.

Jedna z tzw. niezmiennych prawd pedagogicznych Freineta zwracała szczególną uwagę na to, by dziecko unikało pracy zbiorowej wykonywanej według jednego narzuconego rytmu i tej samej treści. Sądził, że bliższa naturze dziecka jest praca indywidualna dokonująca się w obrębie i na rzecz wspólnoty. Samą