13- • f Vs»łoj:u w/rostu i rozwoju
Receptor błonowy może być zwijany / białkowym kanałem jonowym znajdu-.tvAm mc u tej mi mej błonie. Aktywacja receptora prze/ przyłączenie cząsteczki licami a ^regulatora. np. hormonu) powoduje zmiany w konformacji białka kanału prowadzące do zwiększenia przdaluwośd kanału lub tez do jego zamknięcia. W in-i>vh przypadkach receptor wykazuje aktywność enzymatyczną, która ulega zmianie po /wiązaniu z łigandem. Zaktywowany receptor ma najczęściej aktywność kinazy białkowej, która katalizuje fosforylacja białka docelowego, stanowiącego kolejne ogniwo łańcucha przekuwania sygnału. Trzecim sposobem inicjacji takiego łańcucha cc oddziaływanie kompleksu łigand-reeeptor na sąsiadujące w błonie białko wiążące GDP (białko (i). W wyniku tego oddziaływania z trimeiycznego białka Ci odłącza mc edru z podjcdnostck (O^J niosąca resztę GIT. która powstaje z GDP. Kompleks GTP-G, z kolei aktywuje enzymy uczestniczące w syntezach wtórnych przekaźników informacji. ; «>j V ^4**^ zm- z n V*
3.1.4.1. Wtórne przekaźniki informacji
W i ornymi przekaźnikami informacji w komórce są aktywne substancje powstające * wyniku aktywacji receptora przez bodziec (np. światło, zmiana temperatury lub dostępności wody. hormon lub inny regulator, ale także atak patogena).
dy {njnozyiol (PI. phospluitidylinositol), który jest składnikiem błon komórkowych trozdz. 2.3.Ó.2). przekształca się w' wyniku działania szeregu kinaz aktywowanych przez GTP-0o kolejno w fosfatvdylQinozytolo-4-fosforan (PIP), a następnie V*. fc*fatydyIoinozytok>-4,5-bisfosforan (PIP..)- Ten ostatni związek, ulegając hydrolizie przez fosfolipazę C. przekształca się w inozytolu-1,4,5-trisfosforan (IP,) raz U-diacyloglicerol (DAG). Oba te związki są aktywnymi wtórnymi przekaźni-Kami informacji (rys. 3.9). DAG. pozostając związany z błoną, pełni funkcję aktywa-ra enzymu kinazy białkowej C. natomiast rozpuszczalny IP uczestniczy w regulacji 'leżenia jonów wapnia, które odgrywają także rolę wtórnego przekaźnika.
W cytozoiu stężenie wapnia jest bardzo malc (200-300 nmol * I’1) i utrzymuje się na tym pnn«»nuc w wyniku stałego pompowania Ca:* przez pompy wapniowe na zewnątrz ko-rr. rk; fd«» apopLstu). do wakuoli i do cystern retikulum cndoplazmalycznego. które pcfma rolę magazy nów jonów wapnia W błonie komórkowej i błonach retikulum znajdu-
•****»,
HjC — R
I
HC — R,
I
HjC—O
foafo-paza C
dacytogiicoroi
(DAG)
OPj)
JUM « vns*x/f*9rmj ntc/macp * komflłco. R. R. - res/ty kwrraów fuu/caowych
jąMę receptory IP,, które po związaniu się /. inozytolotrisfosforancm (IP,) umożliwiają uwalnianie jonów Ca do cytozolu i znaczne, aczkolwiek przejściowe, zwiększenie ich stężenia. Odpowiednio duże stężenie tego kationu (rzędu I pmol I1) powoduje aktywację białek wiążących Cu;*.
Wśród białek wiążących jony wapnia (i aktywowanych w ten sposób) najważniejsza cfl kalmoduliua. Aktywowana kalmodulina nic wykazuje aktywności enzymatycznej, rjtomiast ma zdolność wiązania się z wieloma docelowymi białkami enzymatycznymi, adulując lub wręcz warunkując ich aktywność. Należą tutaj niektóre enzy my metabo-iflnu nukleotydów (fosfodiesterazy i cyklazy), kinazy i fosfatazy białkowe, enzymy jwąwne z transportem jonów Ca24. a także niektóre białka cytoszkieletu.
Do wtórnych przenośników informacji należą także cykliczne nukleotydy (cAMP icGMP). które powstają z ATP i GTP pod działaniem cyklaz aktywowanych przez kompleks Ca-kalmodulina.
$.1.4.2. Szlaki przenoszenia informacji
Zarówno wymienione, jak i inne wtórne przenośniki informacji uczestniczą w łańcuchach przekazywania ((ransduction) sygnałów przyjętych przez receptory. Różne szlaki
wznosr
cytoMtoclot
ROZWÓJ
Iłyi 310. N.flWó-e z poznanych w «toc< przokazywanta sygnału u rosi.n (Wg Buchanan G"j.*s«r .
m 2000 Bochermstry and Moiecwto/ Btołogy of Ptanfs. Couner Comp . zmoay*kowan©\