SDC13467

15

tyckim", będziemy więc zgodnie z całym tokiem naszych rozważań traktować Jako Jeden z historycznie ugruntowanych podstylów stylu artystycznego, skonkretyzowany przede wszystkim w utworach pisanych wierszem. Prowadzone przez nas badania nad słownictwem polskiej poe-*ji doprowadziły nas przy tym do wniosku, te — posługując się terminologią W. Doroszewskiego — w historycznym rozwoju tego, a także i innych stylów, działało prawo „krystalizacji dominant”, innymi słowy, że można tu mówić o istnieniu konstant stylistycznych. W stylu poezji należą do nich takie cechy, jak:

1.    Szczególna wielofunkcyjność stylu, tj. możliwość zachowania względnie pełnej aktywności wszystkich funkcji języka w wypowiedzi poetyckiej, co można nazwać stałą neosemantyzacją tego stylu (estetycznym poznawaniem i komunikowaniem nieznanych aspektów rzeczywistości lub ich kreacją właściwą sztuce). W odniesieniu do funkcji semantycznych tego stylu mówi się np. o wzmożonych w ogóle procesach se-mantyzacyjnych w tekstach poezji, gdzie zachodzi m.in. niezwykłe zagęszczenie znaczeń bądź przenoszenie cech znaczeniowych na jednostki nie znaczące, np. na fonemy. Istnieje przekonanie, że stałą cechą stylu poetyckiego jest jego nasycenie tropami, zwłaszcza metaforą.

2.    Inna właściwość to wyjątkowo zwarta (systemowa) organizacja tekstów powstających w tym stylu. Niektórzy badacze — przeciwnie — wspominają o wyjątkowej otwartości stylu poetyckiego, wchłaniającego łatwo składniki różnych wewnętrznych odmian języka*. Jedni dostrzegają tu nadmierną ilość informacji, inni natomiast twierdzą, że poezja nie zna nadmiaru (redundacji). Można przypuszczać, że tak sprzeczne dążenia różnicują wewnętrznie styl poetycki na odrębne odmiany.

3.    Pojawia się dość często także przekonanie o dewiacyjności, o swoistej, z góry założonej nienormalności stylu poetyckiego. Może najostrzej stanowisko to daje się zauważyć w rozprawie J. Kury łowicza Język poetycki ze stanowiska lingwistycznego^w, który twierdzi, że styl poetycki da się opisać tylko przez opozycję do współczesnego stylu potocznego. Dodajmy, że ten sposób opisu może być właściwy także innym, niepoetyckim stylom języka.

Wymienione właściwości stylu poetyckiego dadzą się rozciągnąć na wszystkie typowe zjawiska stylu artystycznego w ogóle.

Oprócz tego stylu najwięcej uwagi poświęca się do tej pory cechom wyróżniającym stylu potocznego¹¹. Wśród nich wymienia się takie, jak:

' Par. np. W. Winogradów, Jęsyk artystycznego utworu literackiego, [w zbiorze:) O problemach stylistyki. Warszawa 1956.

^N Pomieszczona w zbiorze tegoż autora: Esąuisses linouistiąues, Wrocław 1960. ⁿ Obszerny opis tego stylu zawiera tom rozpraw Studia nad składnią polszczyzny mówionej, red. T. Skubał anka (i in.), Wrocław 1978. Z ostatnich prac por. artykuł A. Wilkonia O odmianach współczesnej polszczyzny mówionej, [w zbiorze:! Opuscula polono-stamca, Wrocław 1979.