skanowanie0007 (10)

•    ponad wieloletnią zmarzliną warstwa czynna (rozmarzająca w ciągu lata) o grubości od 0,2 -6 m

•    wieloletnia zmarzlina magazynem wody (np. w Mongolii 1560 km³).

Procesy strefy peryglacjalnej

•    mrozowe

•    ruchy masowe

•    fluwialne

•    eoliczne

Procesy mrozowe

W efekcie procesów zamarzania tworzą się:

•    prostopadle do frontu zamarzania kryształy lodu włóknistego

•    równoległe do frontu zamarzania soczewki, żyły i warstwy lodu gruntowego; ich miąższość zależy od dostępności wody w gruncie.

Mułki i pyły - osadami najbardziej podatnymi na tworzenie się lodu gruntowego i proces pęcznienia.

Efektywność działania mrozu w gruncie zależy od:

•    ilości cykli zamarzania i rozmarzania

•    szybkości procesu zamarzania (szczególnie do temp. -5°C)

•    głębokości, do której sięga zamarzanie

•    uziarnienia gruntu

•    ilości wody w gruncie

•    pokrywy roślinnej

•    pokrywy śnieżnej.

Wietrzenie mrozowe

•    na skutek zamarzania i rozmarzania - pękanie i rozdrabnianie skał

•    powstawanie poligonów szczelin mrozowych na skutek gwałtownych spadków temperatury do -20°C (zmniejsza się objętość lodu o 4%); kopalne kliny mrozowe.

Pęcznienie mrozowe

powiększanie objętości gruntu przepojonego wodą w czasie zamarzania (o 9%); powstają różnego typu zaburzenia w strefie czynnej (inwolucje w kopalnych profilach glebowych); pękanie nawierzchni drogowych.

Podnoszenie mrozowe

wypychanie ku powierzchni gruntu większych okruchów skalnych (rośnięcie kamieni).

Wszystkie te procesy powodują:

•    spełzy wanie mas ziemnych już na stokach o nachyleniu 1 -2°

•    spłukiwanie, tworzenie dolin nieckowatych i pokryw rytmicznie warstwowanych

•    niwację — tworzenie zagłębień wokół śnieżników

Procesy fluwialne

•    bardzo duża zmienność przepływu wody w rzekach w ciągu roku

•    dodatni bilans aluwiów, roztokowy układ koryt rzecznych

•    termiczna erozja boczna.

Procesy eoliczne

•    znaczne szybkości wiatru

•    znaczna efektywność erozyjna; tworzenie bruków deflacyjnych i graniaków

•    działalność akumulacyjna; powstawanie wydm i pokryw lessowych.