Przykład 6.13. Jednorodny walec o masie m kg i promieniu podstawy r m toczy się bez poślizgu po równi pochyłej nachylonej pod kątem a do poziomu (rys. 6.13). Współczynnik tarcia tocznego walca o równię wynosi/. Jaką prędkość będzie miał środek walca po przebyciu drogi s, jeśli walec puszczono bez prędkości początkowej?
Rys. 6.13. Do przykładu 6.13
Rozwiązanie. W chwili początkowej prędkość liniowa i kątowa walca są równe zeru, zatem początkowa energia kinetyczna
Et-0
Końcowa energia kinetyczna walca wynosi
E2 “ ymi>2+y/o)2
gdzie
j _ mr2
Pracę wykonują siła ciężkości i moment Nf W= mgsńnu—Nfcp
Po uwzględnieniu zależności między prędkością liniową v a kątową (0, drogą s i kątem obrotu <p oraz wartości siły normalnej N
S V xr
(o = —, (o = —. N = mg cos a
r r
otrzymamy
Stąd
f
sina-— cos a
Przykład 6.14. Układ pozostający w płaszczyźnie pionowej składa się z korby AB o masie m1 kg, zamocowanej przegubowo w punkcie A, oraz krążka o masie m2 kg i promieniu r m. Krążek może toczyć się bez poślizgu po wewnętrznej powierzchni nieruchomego walca o promieniu R m (rys. 6.14). Jaką prędkość vB osiągnie środek masy krążka w chwili jego przechodzenia przez najniższe położenie, jeżeli w położeniu pionowym korby miała ona prędkość kątową (
c
Rys. 6.14. Do przykładu 6.14
Rozwiązanie. Energia kinetyczna układu w położeniu początkowym
gdzie:
v = co1(R-r),
0)2 — o)
R-r
r
10* 147