176 4. Spawanie TIC
Rysunek 4.3. Charakterystyka zewnętrzna źródeł energii do spawania metodą TIC (L, i Lj - długość luku przy zmianie odległości między elektrodą wolframową a materiałem podstawowym)
Do spawania większości materiałów, w tym stali, niklu, tytanu i ich stopów, są stosowane źródła energii prądu stałego, natomiast do spawania aluminium, magnezu i ich stopów - źródła energii prądu przemiennego. Nowoczesne urządzenia do spawania metodą TIG są zazwyczaj przeznaczone zarówno do spawania prądem sjalymrjak i prądem przemiennym. Nazywa się jc źródłem energii typu 'KCfDC. (ang. alternative currentUlirect current). Na rynku urządzeń do spawania metodą TIG są dostępne źródła o różnej mocy, charakteryzujące się maksymalnym prądem spawania do 500 A. Urządzenia
<
Osi
0 mniejszej mocy (do 700 A) mają z reguły gazowy układ chłodzenia, natomiast urządzenia o mocy średniej i dużej, jak również urządzenia do pracy ciągłej, taki układ chłodzenia, w którym jako medium chłodzące stosuje się wodę.
\ ( Joftizator. Jednym z podstawowych podzespołów źródła energii do '■"^spawania metodą TIG jest gkład zajarzania luku. który umożliwia inicjację pj-óccsu'spawania bezjęonicczności 'z^ićrfania^ełcRtrody nictopliwei z matę-rialem podstawowym. Bezpośredni kontakt elektrody wolframowej z materiałem spawanym jest zjawiskiem niekorzystnym, powodującym nadtopienie elektrody, jak również stwarzającym niebezpieczeństwo przedostania się wtrąceń wolframu do spoin. Urządzenia do bezzwarciowcgo zajarzania luku między elektrodą nietopliwą a materiałem spawanym są nazywane jonizato-rami. Zadaniem jonizatorów jest wytworzenie wysokiego napięcia umożliwiającego przebicie przestrzeni międzyclektrodowej i zajarzenie luku spawalniczego. W przypadku spawania z zastosowaniem prądu przemiennego jonizator spełnia ponadto rolę stabilizatora jarzenia się luku.
\Ukladstero\vnnm. Ważną częścią składową urządzenia spawalniczego są układy elektroniczne odpowiedzialne za rozpoczęcie spawania i dostarczenie gazu osłonowego w strefę luku. Jeden z tych układów śledzi, aby rozpoczęcie
1 zakończenie jarzenia się luku przebiegało w sposób właściwy, bez zakłóceń. Układ elektroniczny zapewnia łagodny wzrost napięcia do wymaganej
wartości, a przy przerwaniu procesu, opadanie do zera w ciągu kilku sekund. Zapewnia to powtarzalne, łagodne rozpoczęcie i zakończenie spawania. Z kolei inny układ elektroniczny powoduje, że tuż po wciśnięciu przycisku „rozpoczęcie spawania”, zaczyna płynąć gaz osłonowy, a chwilę później następuję przeskok iskry i zajarza się luk. Gdy proces spawania zostaje przerwany, przepływ gazu osłonowego trwa jeszcze kilka sekund Opóźnione wyłączenie przepływu gazu po zakończeniu spawania zapewnia osłonę rozgrzanej elektrody wolframowej i złącza spawanego przed utlenianiem wskutek kontaktu z powietrzem.
/Uchwyt spawalniczy./ Istotnym ogniwem urządzenia tło spa-Wania-metodą TIG jest uchwyt (iys. 4.4) wraz z przewodem dostarczającym w strefę spawania energię elektryczną i gaz osłonowy. Wewnątrz przewodu znajdtTją“się ponadto kable ukladiPsferówmna, a w przypadku chłodzenia uchwytu wodą. także węże doprowadzające ciecz chłodzącą. Przewód ma więc skomplikowaną budowę, chociaż na zewnątrz wygląda jak jednolity
kabel. —— _____
Jednym z elementów mzewodu jeslt^ruby kabel mjc^ziaiiy,1 którym do uchwytu spawalniczego płynie prądu o dużym nalęzcniut Ópw elektryczny kabla powoduje jego nagrzewanie-9ię.-W-urządzcniach o malej mocy przewód jest chłodzony przez przepływający gaz osłonowy. W przypadku uchwytu
Ga? osłonowy
KoAcówka prądowa
;i .i v u
Elektroda
wolframowa
Dysza gazowa
Przewód
prądowy
Uchwyt
Wlw cieczy chłodzącej
WV>I gazu osłonowego
Rysunek 4.4. Schemat uchwytu spawalniczego