GS
i zewnętrznej badanych obiektów oraz na procesy syntetyzowania z rozwiązań cząstkowych możliwie wiciu nowych, hipotetycznych rozwiązań całościowych. Za jej twórcę uważa się F. Zwieky'ego. który w latach 1938-1948 prowadził w Instytucie Technologii wKaliforni badania dotyczące nowych konstrukcji silników kosmicznych. Morfologiczne myślenie i postępowanie przedstawia F. Zwicky w sposób następujący: ' Dostrzeganie takiego obrazu rzeczywistości, w którym uwzględnione byłyby przejrzyście wszystkie ważniejsze powiązania strukturalne między obiektami, zjawiskami, ideami i działaniami, wymaga zastosowania totalnej metodologii myślenia i postępowania. Metodologia taka stała się w ostatnich latach rzeczywistością dzięki zastosowaniu podejścia morfologicznego'"(21).
Istota techniki morfologicznej polega na zestawieniu w jednej tablicy możliwie wszystkich znanych dotychczas rozwiązań, a następnie na znajdywaniu na tej podstawie nowych kombinacji pomysłów i wariantów rozwiązań. W technice tej zakłada się, że znane są już jakieś rozwiązania analizowanego problemu i że są możliwe inne rozwiązania, wśród których mogą znaleźć się rozwiązania lepsze cd dotychczasowych.
Technika morfologiczna wymaga systematycznego oraz wieloaspektowego myślenia i postępowania. Cała procedura poszukiwania optymalnego wariantu rozwiązania, przy zastosowaniu omawianej techniki, polega na:
- precyzyjnym sformułowaniu rozwiązywanego problemu,
- określeniu i wyodrębnieniu elementów (charakterystyk, cech, parametrów) składowych; każdy problem charakteryzuje sic pewnymi wyróżniającymi go parametrami, które wymagają
identyfikacji.
- uporządkowaniu wszystkich elementów (parametrów) i ich kombinacji w n-wymiarowej "skrzynce morfologicznej' lub tabeli tzw. macierzy morfologicznej niezbędnych do tworzenia wariantów rozwiązań,
- syntezie (w dredze kombinowania rozwiązań cząstkowych) nowych, całościowych rozwiązań,
analizie wszystkich kombinacji (rozwiązań) oraz ograniczeniu (przy wykorzystaniu zespołowej analizy logicznej) ich zbioru do grupy rozwiązań realnych i najbardziej obiecujących,
- szczegółowej analizie, ocenie i porównaniu rozwiązań według określonych kryteriów, które uważa się za realne i najbardziej wartościowe w celu wyboru wariantu optymalnego.
Technikę morfologiczną można więc nazwać logiczr.o-ar.ali- , tycznym spiw.ibcm poszukiwania i osiągania twórczych roz- j wiązań problemów w wyniku stosowania systematycznej ! ar. l.zy ws/cikich możliwych rozwiązań cząstkowych.
Przedmiotem kombinowania mogą być przykładowo: przedmioty, które skojarzone "w pary" mogą być źródłem nowych. oryginalnych produktów,
cechy przedmiotów, fakty i zjawiska, których wzajemne związki i powiązania powinny być zbadane, litery alfabetu lub sylaby, których kombinacja może dać atrakcyjną nazwę produktowi, firmie lub hasłu reklamowemu, abstrakcyjne koncepcje i pomysły, które w połączeniu, w jakim nigdy nie występowały, mogą dać rewelacyjne idee i rozwiązania.
Tablice morfologiczne mogą być dwuwymiarowe (w postaci wspomnianej już macierzy odkrywczej Molesa), trójwymiarowe (rys. 5) lub n-wymiarowc (bryły morfologiczne).