- w 2 Tm 4,11 Paweł poinformuje Tymoteusza o przyprowadzeniu do Rzymu Marka „bardzo użytecznego w posługiwaniu”
Na podstawie tekstu ewangelii możemy ustalić rok powstania. Powstała ona przed rokiem 70-tym, około 50-60. Świadczy o tym fakt, że autor przewidywał wojnę z Rzymianami, która miała miejsce w roku 70, a autor już ostrzega o jej wystąpieniu, a więc Marek pisze Ewangelię przed tą wojną przed zburzeniem świątyni („patrzcie nie zostanie z niej kamień na kamieniu”).
Mk 6, 52-53 - fragment papirusy, który najprawdopodobniej świadczy o tym, że tekst mógł powstać jeszcze wcześniej. Znaleziony w 7 grocie w Qumran. Po szczegółowych badaniach egzegeci datują go na ok. 50-60 r. po Chr. Nie ma jednak pewności, że fragment ten jest tekstem Marka. Gdyby to udowodniono, to należałoby przesunąć datę powstania tekstu Marka na rok przed rokiem 50-tym. Jest to tylko hipoteza.
Tekst nie podaje dokładnie miejsca powstania. Przypuszcza się, że Marek był przy Piotrze w Rzymie, i stąd miejscem powstania mógł być Rzym. ^
ona
Na podstawie tekstu nie mamy oczywistej wzmianki adresowana, natomiast głębsza analiza tekstu wskazuje, że była-
r
Świadczy o tym:
• Mk 7,ln - pokazuje zwyczaje, jakie wówczas panowały
• Dokładna topografia miast i miejscowości
• Autor wobec pogan odnosi się dość delikatnie, chce ich bowiem zjednać dla Chrystusa
• Pokazuje, że poganie maja prawo do zbawienia, ale przed swoimi braćmi Żydami (rozmnożenie chleba - Mk 6,34n i 8,1-9)
- Mk 6,34n - miejsce nad jeziorem Genezaret (Galilea - być może Tabga) co wskazuje na to, iż kierowane jest to do Żydów: 1) cytat ze ST; 2) słowo „eulogezas” - „odmówić błogosławieństwo; 3) 12 koszów ułomków do 12-stu pokoleń Izraela;
- Mk 8, 1-9 - skierowane do pogan: miejsce tego cudu to Jezioro Galilejskie 7móże~~to~Być Dekapol - oznacza 10 miast pogańskich). W tej scenie rozmnożenia chleba, niektórzy z ludzi przyszli z daleka by słuchać Jezusa.
^ Blisko i daleko w Biblii znaczy także, że jest się blisko Boga - zjednoczenie z Nim - lub daleko Niego- oznacza poganina, odwróconego od Boga (zob. Ef 2, 13).
7 koszów - 7 oznacza pewną całość, jest w PŚ liczbą doskonałą przypomina 7 diakonów obsługujących stoły (Dz 6).
Odmówić dziękczynienie - po gr. Eucharistezas - w kulturze greckiej bardzo modny zwyczaj składania dziękczynienia bogom.
8