sposoby tworzenia nowych wyraz 25252525F3w 2

WIIKJI'.!)' uwiję Ou linii ijucitwienie mrmaMU W stosunku jo podstawy tloWOtWÓKtCjl

- twoizyiuy .przepny", układamy „Mgiełki”.

Prayldud

rygiynk ‘maty iygr)t' wyiitz podstawowy    (ygryt

wyru* puchndny    tyjtyuk

podli*w* slowotwórcu tygrys

(oiinant    ttk

podstawa slowotwónzu ■ fnrmanr = wyraz poeboduy tygrys    -e-k tygtylłk

2.    Ćwiczenia z podręcznik*,

a. Ćwiczenia 1 i 2, s. 64 -obserwacje: za pomoc* przedroilk* tworzymy formy dokonane czasowników (czasownik: odezasown lirowe) l niektóre przymiot-nik; od przymiotników.

h. Ćwiczenia 3 i 4, > 65 - obserwacje: za pomocy pi7)l osików tworzy się wiele rzeczowników i przymiotników.

Woinei ów. 1 zc 8.64 i 4 ze s. 65 stuij ponadto uświadomieniu uczniom, te nie motna ntccłuniezuie wydzielać fnrmar.tów, lecz każdorazowo budować definicję ztoworwóiczą. by je poprawnie wskazywać, pot, nadpobudliwy 'zbył (nadmiernie) pobudliwy'; Lu.-..».i prznł-mskawynad-njdbrtaKj‘zudbneff*r%’i louaau: ptzy rurtkowy «y. (1*sjb: (ipdunji-wdiodzi tu w iŁład poeujwy słowotwórczej!.

C. £«uaie 5 ze %. 6t - eSn»łtj(: ledUkr cłzammiki (pocfcodJC Od przy-ziwAń* i nfonmłW tworzymy pnn .łżnarra: dodanie kiuuuu pr<ctlrułóvwes» •- płzyrowoirtto.

3.    Aiulłi wjrzci L-^frxf.

* i.ednw,R7xaiayM»M»»MfhiWyił.j>rmB6g ouiau wyrazów. K Wprowidztuc M-tji SłX*s<*o -worze oj wyrazów podmfaycR p-m od* cwcer.ie kcóowq upa wyrtra padsitwowcfo.

C. ćwxacuuó i ?kł ff.

4 .Podwirnwirte lekcy - (zucib iu*ii|fc.

Na opracowanie zagadnienia wyrazów złoconych warto przeznaczyć oddzielną jednostkę lekc^irtą i uwagi na 10, ze tworzenie rlożeń jese obecnie częstym sposobem bogaceni* słownictwa (np. rrafkoregal, łyżworolki, komfwltropit), także ze względu na r*ndnoSci ottogr uliczne, |ukie uczniom sprawiają przymiotniki złożone typu: (tWż/i) Karcdowowytwifltnioia, hiahezeruow ch&ifgwit, ja-snożóhe C»ye:y itp.

W proponowanym scenariuszu lekcji, która przygotuje uczniów do podjęct,: w klasie 3. gimnazjum problematyki neologizmów, a przede wszystłont utrwali zasadę pisowni złoże A przymiotnikowych, wprowadzamy materiał hogitotzy niż w podtęcuuku.

Pfzcbicg lekcji

1.    Przypomnienie wiadomcóci o sposobach tworzenia nowych wyrazów -ć>vjcm:iic: Powiedz, jak zostały utworzone tiastępujące wyrazy pnehodne:

plotek, przebogaty, /akat, Htdrcwli fpieiMk, policzyć. przepływ, ocieplić

2.    Wysuniecie problemu.

.W ;«kl sposób został utworzony wyraz żywuploił"

Spróbujmy dokonać jego liulłsy łloWotwÓKaej:

a.    Definicja słowotwórcza;

tywitpłnt ■ 'płot żywy' (tj. utworzony z żywych gałązek).

b.    Wyodrębnieniu składników budowy słowotwórczej:

*>n«-    i    -o- +    -plot

t    t    t

PI    P    Pj

lormaut

Fotmaor. który ląo* S«|>xi} dwie podstrwy immreiWu. lirw !;j* msatm wertuun. iaiuei s?0*s.

lVigii Mole m darzyć. że uuaonk wnieicm pulndi o>ioi .u ćv> aekucyaii    Wyjnany winty, tr oodzuł at jid I4cćt>. nbriike

ptemtry me może być okodrierny (żyw - jakf - przysłówek), akntw ofcrs-rh rzetrnuwi (prmlówkj nie są nkWlnuni mcwsniów;.

Zwróćmy nifę na ro, że - rrino iż wyra lytropios toal mmwt od JwócŁ wyrazów pod Kawowych rna aa jaka altCCK ba przedmcaULn s?u-m; ,>Łrierif w ły ko idoti ihig. ac:. rpecyfem, Wnpiotca. nfc jpr-tpftoC*~, ^ytrywłiaei*

Zuacudc nowo trwormnejpi eitai jest kit* nurrt ecu ułgrńr. ?y-taopło* ■ ■płot żywy*.

c.    TpOWfinreifrmnduifiM-uyMZWemeryodćw* ub o.r.'r> aów podstawowych.

J.PnytOC/m e rmyck, roduU*. zbedowznyck wyrazów ziozouycŁ- 'Jcłow:* pnekc - im u?, u ca« wyia jposoben rmmuL wyrazów pa łączem? dwu pod-IU> łtoworwórseyca vc c.ilcóć mm:i.ow.y prostokąt - 'figara goometryczna, która ma ctiety kąty prom* jasnozielony - 'zielony o jasnym odcieniu'

fyylkotapczan - 'mebel, który służy jako pólku i jako tapczan' (jesi rówimiM-Su.r półką i tapczajieiu)

siarkoitwdór - ‘związek cliuiuc*zi:y,kcóry powstał z połączenia siarki i vw>ćo”t' Można wykoisysraó przykłudy a ćw. Ś-10 ze a, 67.