str 52 53

52

w specjalistycznych instytucjach. Tam, gdzie głębokie lub złożone upośledzenie uniemożliwia podjęcie pracy w otwartej gospodarce, prowadzone jest kształcenie do specjalnej pracy w chronionym zakładzie lub instytucji. Jeśli jest to konieczne, gwarantowane jest również miejsce zamieszkania.

W Szwajcarii nie ma specjalnego prawa pracy dla ludzi upośledzonych, zabezpieczającego zatrudnienie i' stanowisko pracy. Jeszcze nie wszędzie zwyciężyło przeświadczenie, że niezatrudnienie upośledzonego jest dla niego rozwiązaniem najgorszym. Z tego też powodu reguła "zatrudnienie przed rentą" musi być zawsze stawiana na pierwszym miejscu.

Szkoły i instytucje pedagogiki specjalnej są przystosowane do aktualnych warunków, do dzisiejszego stanu wiedzy o upośledzeniach, możliwości terapeutycznych, do naszego rozumienia osób upośledzonych i samych upośledzeń. Pedagodzy dokonują ciągłej samokontroli.

Pragnę wymienić kilka elementów zmuszających personel do kontrolowania własnej pracy:

Nacisk

T

zmniejszająca się liczba uczniów;

wzrost zaburzeń zachowania;

zastrzeżenia w stosunku do szkół i zakładów

specjalnych;

próby integracyjne;

zbyt późne zgłaszanie dzieci do szkół i zakładów specjalnych;

obniżenie prestiżu socjalnego; wyraźny wzrost kosztów; intensywna opieka personalna; poprawa warunków pracy personelu; małe zrozumienie publiczne.

Instytucja

_s ,    Zadania wewnątrz kantonu

-    stan osobowy domów dziecka;

-    optymalne kierowanie zakładem;

J_

Przystosowanie

-    włączenie rodziców;

-    koordynacja z innymi ośrodkami;

-    pewność finansowa dzięki współpracy kantonu i gmin;

-    praca publiczna.

Idea instytucji

odpowiada

zapotrzebowaniu

pedagogiczne

Odrzucenie

stworzenie nowych podstaw zmiana idei

Instytucjom stawiane są następujące wymagania:

organizacyjne

finansowe

oedaoogiczne    Udowodnienie zapotrzebowania, przewidywanie    potrzeb

spełnia w kantonach ważne zadanie pedagogiczne.

organizacyjne    Optymalna organizacja i środki.

,    Stosunki dziecko-personel,z uwzględnieniem    upośledzenia.

Liczebność klas.

finansowe    Finanse według kantonalnych wytycznych^z uwzględnieniem

zarobków, prowadzenia rachunków oraz budżetu.

Uwzględniając powyższe wymagania dotyczące naszej pracy pedagogicznej, chciałbym zwrócić uwagę na pewne wartości oraz rozumienie tych wartości w szwajcarskiej pedagogice specjalnej. Są to dwa ważne wydarzenia w długiej tradycji szwajcarskiej pomocy dla upośledzonych, które stały się źródłem szczególnych impulsów.

W roku 1930 ukazała się w Zurychu książka "Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej" Heinricha Hanselmana. W rok później objął Hanselman pierwszą w niemieckim obszarze językowym katedrę pedagogiki Specjalnej w Zurychu. Hanselman był pedagogiem, zaś katedra była częścią fakultetu filozofięzno-histo-rycznego. W swoim znanym wykładzie inauguracyjnym, zwrócił uwagę na pedagogikę specjalną, jako młodą naukę i praktyczną dziedzinę wiedzy. Hanselman określił podstawy nowoczesnej pedagogiki specjalnej-, tworząc zamiast terapeutycznych wskazówek odnośnie poszczególnych ułomności, jedną obejmującą wszystkie upośledzenia umysłowe, problemy wychowawcze i ułomności ideę wychowywania spe-