str04

Angielska kontaktowa mina antenowa VieKersa o średnicy 1030 mm, przystosowana do stawiania x okrętów nawodnych. Mina ta ma 6 czopów ołowiowych: 4 a góry i—2 na dole kadłuba miny

nych, z ładunkiem od kilku do kilkunastu kilogramów prochu czarnego.

Broń minowa okazała się skutecznym środkiem bojowym w obronie od strony morza rejonów umocnionych i portów. Jej pojawienie się wywarło duży wpływ na ówczesną taktykę użycia okrętów w działaniach bojowych na morzu we wszystkich flotach świata. Doświadczenia Rosjan w wojnie krymskiej w zakresie bojowego użycia min wykorzystali Amerykanie podczas wojny domowej między północnymi i południowymi stanami Ameryki w latach 1861—1865.

W Europie broń minową użyto po raz drugi w czasie wojny rosyjsko-tureckiej. podczas której postawiono łącznie 1700 min na Morzu Czarnym i Dunaju. W latach 1877—1878 Rosjanie po raz pierwszy wykorzystali broń minową w celach ofen-

Franeuska kontaktowa mina hydrottatyeano-uderzcniowa Saater-Harle o średnicy 1000 mm przystosowana do stawiania z okryto w podwodnych. Cięiar materiału wybuchowego 200 kG. Wchodziła w skład wyposalenia Polskiej Marynarki Wojennej do 1J» r., znana jako mina wz. SMS

sywnych, szczególnie na Dunaju do blokowania okrętów tureckich w miejscach ich postoju.

W 1882 roku w Rosji opracowano spo-. sób automatycznego ustawiania się min kotwicznych na żądanym zanurzeniu za pomocą ciężarka, który to sposób stosowany jest powszechnie do dziś.

Podczas wojny rosyjsko-japońskiej w 1904—1905 r. flota rosyjska stawiała miny kotwiczne: galwaniczno-uderzeniowe i galwaniczne o zwiększonym ładunku wybuchowym 32—57 kG piroksiliny. Obie strony walczące postawiły podczas tej wojny ogółem 6365 min. Największe straty w tonażu japońskiej floty wojennej spowodowała broń minowa, co jeszcze raz potwierdziło, skuteczność działania min morskich. Od tego czasu prawie wszystkie państwa morskie położyły nacisk na rozwój i produkcję min oraz środków obrony i walki z nimi.

MINY W WOJNACH ŚWIATOWYCH

Floty biorące udział w I wojnie światowej szeroko stosowały dwa rodzaje kotwicznych min kontaktowych: galwaniczno--uderzeniowe (przeciw okrętom nawodnym) oraz antenowe (przeciw okrętom podwodnym). Wtedy także zapoczątkowano stawianie min z okrętów podwodnych.

W czasie I wojny światowej poszczególne państwa postawiły około 310 000 min kontaktowych, które przyczyniły się do zatopienia 202 okrętów bojowych, w tym m. in. 9 okrętów liniowych, 10 krążowników, 106 torpedowców i 58 okrętów podwodnych oraz 586 statków handlowych. Na każdą zatopioną jednostkę pływającą przypadało zatem około 380 min, co świadczyło o dużej skuteczności broni minowej.

Mimo sukcesów oraz bezsprzecznych zalet broni minowej w czasie działań wojennych ujawniło się również -wiele jej braków.

Zasadniczą wadą techniczną ówczesnych min była ich zbyt mała moc niszcząca spowodowana stosunkowo niewielkim ciężarem ładunku wybuchowego. Niedostateczna długość minliny (stalowej liny łączącej kotwicę miny morskiej z jej Kadłubem) uniemożliwiała utrzymanie kadłuba miny w odpowiedniej odległości od powierzchni wody. Poważną trudność stwarzała też zbyt mała odporność przeciw-trałowa miny, a także jej mała żywotność, czyli ograniczony czas zdolności bojowej.

W okresie międzywojennym większość państw ograniczyła się do nieznacznycn udoskonaleń istniejących wówczas kotwicznych min kontaktowych. Udoskonalenia te miały na celu przede wszystkim usunięcie

4