rośliny III (2)

Jarząb szwedzki

Sorbus intermedia, A

Małe lub średniej wielkości drzewo, dochodzące do 20 m wysokości, lego korona przybiera kształt jajowaty. Liście sa sztywne, pojedyncze, eliptyczne lub jajowate, osiągają do 10 cm długości. Dolna strona liścia pokryta jest gęstym, szarym filcem. Intensywnie zielone w ciągu lata liście jesienia przebarwiają się, przybierając szkarłatnoczerwony kolor. Owoce jarzębu szwedzkiego osiagaja średnicę 15 mm, sa elipsoidalne, pomarańczowoczerwonawe. zebrane w baldachogrona. W Skandynawii, gdzie drzewo to jest dość pospolite, z owoców przyrządza się konfitury.

Jarząb szwedzki w Polsce występuje jedynie wzdłuż wybrzeża Bałtyku, miedzy Gdańskiem a Kołobrzegiem. Stanowi bardzo rzadki składnik lasów liściastych. Ze względu na duże walory dekoracyjne często sadzony jest w parkach, ogrodach, a na północy kraju również wzdłuż dróg. Ochronie gatunkowej podlegają jedynie okazy występujące na stanowiskach naturalnych.

Jarząb brekinia (brzęk)

Sorbus torminalis, B

lest jednym z największych jarzębów występujących w Polsce; osiąga wysokość 30 ni, a jego pień średnicę 60 cm. Korę ma ciemna i popękana, liście jajowate, długości 9-10 cm, z 3-5 ostrymi, piłko-wanymi klapami. Owoce sa podłużnie jajowate, brązowe, z licznymi jasnymi przetchlinkami, często osiągają 1,5 cm długości. Jarząb brekinia kwitnie w maju i czerwcu, lego śnieżnobiałe kwiaty zebrane sa w dość duże, wzniesione do góry baldachogrona.

W Polsce spotyka się go bardzo rzadko, głównie w lasach liściastych, zwłaszcza na Pomorzu i w Wielkopolsce. Ma cenne i twarde drewno, używane dawniej w tokarstwie, meblarstwie, do wyrobu śmigieł i przyrządów pomiarowych. Owoce sa często zjadane przez ptaki. W medycynie ludowej stosowane były jako lek przeciw biegunce i czerwonce. Są jadalne, ale maja mączysty, mdły smak.

mm&J 033

11