i środków. W trałowaniu min brało udział około 1960 trałowców i 100 000 ludzi. Na minach morskich, pozostałościach powojennych, do 1963 r. zatonęło 237 i zostało uszkodzonych 215 statków. 'Większość tych statków padła ofiarą min kontaktowych ze względu na ich długą żywotność bojową.
Niebezpieczna sytuacja minowa na morzach europejskich wymagała po wojnie od każdego państwa morskiego wiele wysiłku nad zapewnieniem bezpiecznej żeglugi. W celu skoordynowania wysiłku i wymiany informacji o sytuacji minowej oraz o wynikach trałowania powołana została w 1945 roku Międzynarodowa Centralna Komisja z siedzibą w Londynie. Podzieliła ona wody na poszczególne strefy i czuwała nad prawidłowym przebiegiem prac trałowych. Strefę odpowiedzialności otrzymała również Polska Marynarka Wojenna.
W okresie II wojny światowej rozbrajano miny. aby poznać ich parametry i szybko opracowywać skuteczne trały i metody trałowania. Konieczność rozbrajania min wynika również stąd, że ze względu na miejsce postawienia nie można ich trałować, jak np. w basenach portowych, w pobliżu urządzeń i obiektów portowych oraz stoczniowych, a także na rzekach przy mostach, hydroelektrowniach, tamach, śluzach itd. Likwidacja min polega na ich rozstrzeliwaniu lub niszczeniu za pomocą ładunków materiału wybuchowego.
Prace rozbrojeniowe przy minach są bardzo niebezpieczne i w związku z tym należy zachować jak najdalej idące środki ostrożności. Prace te mogą wykonywać dobrze wyszkoleni specjaliści — minerzy.
Rozbrajanie min może być przeprowadzane w różnych warunkach: na powierzchni morza, pod powierzchnią wody, na dnie lub na brzegu morskim. Przy organizacji prac rozbrojeniowych w wielu przypadkach należy kierować się hipotezami. W takich warunkach niezbędne są wysoka wiedza, duże doświadczenie oraz znajomość uzbrojenia minowego i zagadnień związanych z ich rozbrojeniem.
Po zakończeniu II wojny światowej w polskich wodach przybrzeżnych pozostała duża ilość różnego rodzaju min. Nie wytrałowane miny w morzu, w kanałach i basenach portowych stwarzały duże niebezpieczeństwo dla żeglugi, rybołówstwa i prac wodno-inżynieryjnych. Pozostałości te w ciągu kilkunastu lat po wojnie systematycznie dawały znać o sobie. Ich rozbrojeniem, usuwaniem i niszczeniem zajmowali się specjaliści z grupy rozbrojeniowej Marynarki Wojennej.
Bojowe miny kontaktowe wz. 08/39, które wypłynęły podczas stawiania po zerwaniu z kotwicy lub zostały wytrałowane, są niebezpieczne i mogą być rozbrajane tylko przy dobrej pogodzie na specjalny rozkaz.
Przy niesprzyjających warunkach atmo-sferycinych pływające miny muszą być niszczone. Ich niszczenie przeprowadza się tylko za pomocą ładunku materiału wybuchowego albo przez rozstrzelanie z małokalibrowego działka. Rozstrzeliwanie min z karabinu maszynowego lub broni ręcznej jest wzbronione.
Rozbrajanie i wyciąganie z wody min bojowych można przeprowadzać tylko przy spokojnym morzu, w następującej kolejności:
1) podpływa się łodzią (dwójką lub czwórką) do miny od strony podwietrz-nej rufą ze zdjętym sterem;
21 zakłada się ochraniacze żeliwne na czopy ołowiane;
3) kluczem nasadowym wykręca się śruby pierścienia dociskowego i wyjmuje przyrząd zabezpieczający;
4) odłącza się przewody zapalnika i o-gniw czopów od zacisków przyrządu zabezpieczającego;
5) łączy się strop z miną, przywiązuje do niego linę i podaje na okręt w celu wyciągnięcia miny na pokład;
6) na pokładzie wyjmuje się z miny detonator z zapalnikiem.
Pięć tysięcy sto trzynasta publikacja Wydawnictwa MON Printed ln Poland
Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe)
Warszawa 1973 r. Wydanie I
Nakład 20.000 ► 336 egz. Objętość 2.88 ark. wyd., 1,25 ark. druk. Papier offsetowy III kl. 100 g. format 70X100 16 z Zakładów Celulozowo-Papierniczych im. J Marchlewskiego we Włocławku. Oddano do składu 7.VI1I.1972 r. Druk ukończono w lutym 1973 r. Wojskowe Zakłady Graficzne w Warszawie. Zam. nr 735 z dnia 7.VIII.72 r. Cena zł 7.—. R-15.