SWScan00009

Oaontmtt MttHb

Objawy kliniczne zależą od głębokości niedotlenienia:

Zawartość MetHb w % ogólnej zawartości llb	Objawy
Poniżej 2%	stężenie fizjologiczne - brak objawów
± 10%	mogą wystąpić objawy anicy^1
±20%	sinica, znaczne osłabienie, bóle i zawroty głowy, przyśpieszenie czynności serca i oddechu
±40%	Zaburzenia ze strony mięśnia sercowego
±60%	niedotlenienie krwi, riskic ciśnienie tętnicze krwi z tendencją do występowania wstrząsu, osłabienie, trudności w oddychaniu (oddech typu Chcync'a-Stokcsa), . częstoskurcz serca, drgawki, utrata przytomności
Powyżej 80%	zgon (ostra niewydolność krążenia)

*• najbardziej charakterystyczny objaw mcthcmoblobincnui,

- ma odcień niebieski (czasem brunatny) - co ocróżnia ją od sinicy pochodzenia naczyniowego lub oddechowego

- pojawia się na twarzy (policzki, płatki uszu, wargi. nos), przy znacznym nasileniu objawów zatrucia obejmuje kończyny, nie pojawia się na błonach śluzowych, a zwłaszcza na wewnętrznych częściach policzków oraz na spojówkach

Przebieg mcthcmoglobincmn toksycznej zależy przede wszystkim od mechanizmu powstawania methemoglobiny W zatruciu związkami powodującymi bezpośrednie działanie utleniające na hemoglobinę, proces powstawania methemoglobiny jest odwracalny, bardzo szybko dochodzi do ustąpienia objawów sinicy i nicdolcnicnia oraz zmniejszenia stężenia hemoglobiny Inaczej przebiega zatrucie związkami o pośrednim mechanizmie powstawania methemoglobiny. 1'cgo typu methemoglobina ulega znacznie wolniej redukcji, a ze względu na stale powstające metabolity substancji toksycznej, które maja działanie methemoglobino twórcze, met hemoglobinemia może utrzymywać się przez dłuższy czas. Długo utrzymujące się duże stężenie methemoglobiny powoduje narastanie skutków mcdotlcnicnia. szczególnie w ośrodkowym układzie nerwowym, i przebieg tych zatruć jest znacznie cięższy.

Rozpoznanie /aducia substancją methemoglobinolwórczą można oprżeć na następujących przesłankach

1)    nagłe ssy stąpienie znacznej sinicy o specyficznym zabarwieniu u osoby poprzednio zdrowej

2)    stw ierdzenie brunatnoczekoladowego kołom krwi

3)    potwierdzenie MctHb w badaniu laboratoryjnym, stwierdzenie hcmolizy oraz obecności (wewnątrz erytrocytów) tzw ciałek Hcinza-Rhrlicha

4)    potwierdzenie narażenia chorego na działanie substancji mcthcmoglobinotwórczcj

Leczenie

W leczeniu zatruć istotną rolę odgrywa czas przerwania wchłaniania trucizny. W zależności od drogi wchłaniania należy

•    zmyć miejsce skażone strumieniem wody

•    wynieść chorego z atmosfery skażonej

•    wykonać płukanie żołądka (u chorych nieprzytomnych poprzedzone intubacją

i uszczelnieniem mankietu rurki intubacyjnej).

Tak szybko, jak to tylko jest możliwe, należy rozpocząć tlcnoterapię (już w czasie transportu chorego do szpitala).

Najważniejszym działaniem terapeutycznym jest podawanie związków redukujących methemoglobinę do hemoglobiny. Najczęściej używanymi związkami redukującymi są:

•    błękit metylenowy

1.    istotne jest stosowanie odpowiedniej dawki działanie mcthcmoglobinotwófcze stwierdza się w dawkach 10-15 mg/kg masy ciała, natomiast działanie lecznicze w mcthcmoglobincmiach występuje przy stosowaniu dawki 1-2 mg/kg masy ciała.

2.    w czasie dożylnego stosowania błękitu metylenowego jako jedno z powikłań może wystąpić hcmoliza wewnątrznaczyniowa (zwłaszcza u osób z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej) ¹

4

1

   witamina C (kwas askorbinowy)

1.    reaguje on bezpośrednio z methemoglobiną, ale reakcja ta zachodzi bardzo wolno i w leczeniu mcthcmoglobincmii toksycznej ma jedynie działanie wspomagające

2.    polecany w mcthcmoglobincmiach wrodzonych, ze względu na dobrą tolerancję dużych dawek przy długotrwałym stosowaniu. W sytuacjach, gdy nic jest dostępny błękit metylenowy, należy podawać 1000-2000mg wit. C dożylnie. Praktykuje się również podawanie witaminy C w dawce lOOOmg bezpośrednio po zastosowaniu błękitu metylenowego