tkanki roślinne002

A    B

Rys. 25. Tkanka okrywająca pierwotna (skórka); A — łodygi, B — korzenia

teriał izolacyjny (rys. 25). Komórki skórki pozbawione są chloroplastów (wyjątek stanowią rośliny cieniolubne). System wakuolarny tych komórek jest silnie rozbudowany, przy czym najczęściej stanowi go znacznych rozmiarów, centralnie położona jedna wakuola. Charakterystycznym wytworem tej tkanki w nadziemnych częściach rośliny są pary komórek o odmiennej budowie, tworzące aparaty szparkowe, które służą do wymiany gazowej. Wymianę gazową umożliwia przestrzeń międzykomórkowa w postaci charakterystycznego otworu między dwiema komórkami szparkowymi, zwana szparką, której wielkość może być regulowana (rys. 26). Mechanizm otwierania i zamykania aparatu szparkowego bezpośrednio warunkowany jest przez stopień uwodnienia komórek szparkowych, które zmieniając swoją objętość (kurczą się lub rozdymają jak balonik), regulują wielkość znajdującej się między nimi szparki.

Rys. 26. Budowa aparatu szparkowego; A — aparaty szparkowe widziane z góry, B — schematyczny przekrój poprzeczny przez aparat szparkowy; linią zieloną zaznaczono kształt komórki w aparacie otwartym, linią czarną gdy jest zamknięty

Innym wytworem skórki w nadziemnych częściach rośliny są różnego rodzaju włoski, które klasyfikujemy ze względu na ich budowę (jedno lub wielokomórkowe, proste lub rozgałęzione; rys. 27) lub

r

Rys. 27. Wioski; A — prosty jednokomórkowy (pokrzywa), B — rozgałęziony, C — wielokomórkowy gruczołowy

ich funkcję (włoski parzące, np. pokrzywy, trawienne — rośliny owado-żernej, gruczołowe — nektaria). Komórki włosków mogą być żywe lub martwe. Wytworami skórki korzenia są włośniki (rys. 25B; str. 207).

Tkanka miękiszowa. Komórki miękiszowe są najczęściej żywe, cienkościenne, dość silnie zwakuolizowane, przystosowane do pełnienia różnych funkcji. W nadziemnych częściach rośliny, w łodydze i liściach, spełniają głównie funkcje asymilacyjne. Miękisz asymilacyjny w związku z tym zawiera liczne chloroplasty. Kształt jego komórek bywa różny, przykładem czego może być miękisz palisadowy lub gąbczasty, typowo zróżnicowany w liściu (rys. 28 A). Komórki miękiszowe w organach podziemnych rośliny lub w głębszych warstwach łodygi pozbawione są chloroplastów i pełnią głównie funkcje spichrzowe (rys. 28 BjC).

A    B    C

Rys. 28. Miękisz; A — asymilacyjny, B — spichrzowy ze sKrobią (widziany w świetle spolaryzowanym), C — spichrzowy z ziarnami aleuronowymi

53