wokół psychomanipulacji0015

54 WOKÓŁ PSYCHOMANIPULACJI

z symptomów, w jakim wieku dziecko zostało wykorzystane. Lista podawanych przez „specjalistów" w Polsce symptomów nadużycia seksualnego obejmuje również takie, które nie były (bo nie mogły być) przedmiotem żadnych badań empirycznych - na przykład „zatarcie granic »ja - świat zewnętrzny«". W opinii niektórych klinicystów nie jest to bynajmniej powód do tego, aby rezygnować w diagnozie z tego rodzaju „ukrytych konsekwencji nadużycia" - przynajmniej do czasu, aż ktoś udowodni, że... tak nie jest. Wystarcza im silne przekonanie, że tak może być.

„Specjaliści" powołują się także na metody projekcyjne, które również nie powinny być stosowane w diagnozowaniu nadużycia seksualnego. Garb, Wood i Nezworski (2000) przeprowadzili metaanalizę badań, w których stosowano między innymi test Rorschacha, TAT oraz rysunek postaci ludzkiej jako narzędzia, diagnozowania nadużycia i doszli do podobnego wniosku jak Kendall-Tuckett et al. (1993) w sprawie symptomów wykorzystania seksualnego. Pomijając nawet problemy rzetelności i uzyskania replikacji wyników, metody projekcyjne są pozbawione wartości diagnostycznej, ponieważ podobne wyniki uzyskują w nich dzieci wykorzystane seksualnie, jak i dzieci niewykorzystane z problemami klinicznymi.

Wreszcie można czasami odnieść wrażenie, że żadne metody i badania nie są tu potrzebne, gdy niektórzy psychologowie występujący przed sądem w roli biegłego publicznie przyznają, że z reguły zeznanie dziecka mówiące o wykorzystaniu seksualnym uznają za wiarygodne. Ich zdaniem lepiej jest popełnić błąd fałszywego alarmu niż błąd przeoczenia, ponieważ należy mieć na względzie przede wszystkim dobro dziecka. Dorosły, nawet jeśli zostanie niesłusznie skazany przez sąd - „jakoś sobie z tym poradzi". Taka postawa nie ma nic wspólnego z kierowaniem się zasadą, że najważniejsze jest dobro dzieci. Wyrządza się im krzywdę, gdy następuje odmowa uznania za wiarygodne zeznania prawdziwego, ponoszą również negatywne konsekwencje fałszywej diagnozy nadużycia seksualnego, nie mówiąc już o skazaniu niewinnej osoby.

Bibliografia

Amtzen F. (1989). Psychologia zeznań świadków. PWN. Warszawa.

Bonanno G., Keltner D., Noll J., Putnam F. et al. (2002). When the face reaveals what words do not: Facial expression of emotion, smiling and the willingness to disclose childhood sexual abuse. Journal of Personality and Social Psychology, 83, 1, 94-110.

Bruck M., Hembrooke H., Ced S. (1997). Children's reports of pleasant and unpleasant events. In D. Read, S. Lindzey (eds.), Recolkctions of trawna (199-213). New York. Plenum Press.

Ceci S., Bruck M. (1993). Suggestibility and the child witness: A historical review and syn-thesis. Psychological Bulletin, 113,3,403-439.

Ceci S., Bruck M. (1996). Jcopardy in the courtroom. A scientific analysis ofchildrens lestimony. Washington DC: American Psychological Association.

Draheim M. (1995). Jak psychologowie oceniają wirygodność zeznań świadków? Czasopismo Psychologiczne, 1, 3,161-164.