Zdjęcie1157

zwiększenie presji selekcyjnej. Stosując kompleksowy materiał infekujący można uzyskać odporność grupową (Dovni* i in. 1962).

Hodowlane odmiany buraka cechują się zróżnicowaną wrażliwością, stąd też stopień uzyskanej odporności mośe być różny. W wyniku selekcji prowadzonej w tym samym kierunku dla kilku odmian obserwuje się stopniowy wzrost odporności w pokoleniach Pity—Pr* ale w następnych pokoleniach nie udało się uzyskać dalszego postępu.

Selekcja masowa jest równie wydajna, jeżeli przeprowadzamy ją na różne rasy patogenów oddzielnie U buraka ta metoda jest jednak bardziej kosztowna (Afanasjew i Morris 1954) ze względu na nadmierny wzrost liczby poletek selekcyjnych w latach zmiany pokoleń. Osiągnięcie odporności kompleksowej jest ponadto korzystniejsze, ponieważ utrzymanie wysokiej produktywności w rejonach stałych siewów buraka cukrowego i wy. stępowania zgorzeli wymaga wszechstronnej odporności poszczególny- h osobników w obrębie danej populacji (van der Plank 1968)

Badania rodów wsobnych (Afanasjew, 1956, Afanasjew i Sharp 1161) wykazały, że w miarę chowu wsobnego odporność pogaraaa się, a jest te elektem ogólnego obniżenia żywotności roślin zywicielskśrh. W rat Iwo* rodów -wsobnych można przezwyciężyć przez krzyżowanie ich miedzy mh bą_t uzyskując wzrost odporności juz w pokoleniu F, W procesie tym <&•

gj-ywsają rolę r<*wmrl czynniki fizjologiczne, m in. efekt heter oz jt prze-jgwiaj^cy się puwM*k»2etiie.ai kłębków nasiennych. z których powstają „ewki o większej żywotności.

dziedziczenie odp^rnoin Hodowla odpornościowa na zgorzel została zapoczątkowana w OSA (Henderson ł Bockstahler 1946, Dcortator i Dovnie 1947) Analiza genetyczna (Bockstahler i in. 1.960, Doz ta tor i Fin-ker 1954, Coe i Schneider 1901) wykazale, ze odporność na Aphanomyctf eoehluńdes jest cechą dominującą, zależną &d wieki genów Krzyżowanie form wrażliwych (S) między sobą me daje odpornych (R) mieszańców, po przeprowadzeniu natomiast krzyżówek RzS lub SzR obserwuje się wzrost odporności pokolenia Fi w porównaniu z formami rodziaelfkunt Źródłem odporności jest częściej farma mateczna, odporność potomstwa może niekiedy mitc również charakter pośredm. Ponieważ (odporność na infekcję pasożytów glebowych zależy również od czynników ekologicznych, podstawowe znaczenie ma biologiczna wartość materiału nasiennego. Mieszańce Fj, których komponenty cechują się wysoką zdołnośrtą kombinacyjną, mają na ogół lepsze wschody, wyższą zdolność kiełkowania, jak również zwiększoną odporność na zgorzel (rys. 11.4).

Hodowla odpornościowa w przypadku zgorzeli jest procesem skomplikowanym (Doatator i Frnkner 1054), a jej podstawowy cel, czyli możliwość otrzymania całkowicie odpornych roślin o wysokiej produktywności, jest trudny do osiągnięcia.

Plamistość liści, chwościk (Cercaspora beticoła)

Choroba ta jest szczególnie rozpowszechniona w strefie umiarkowanej i północnej, powodując straty dochodzące do 20 - 3U*/t Chwościk jest pasożytem atakującym osłabione części roślin, rozwija się przede wszystkim na brzeżnych, starzejących się liściach buraka. Liście natomiast środkowe i centralne infekowane są w mniejszym stopniu. Ta forma odporności wewnątrzosobmczej charakterystyczna jest dla ciepłych, suchych stref, wysuniętych na południe, między 45 a 47 ’szerokości geograficznej.

W strefie północnej obszar uprawy buraka rozciąga się między 30 i 62 równoleżnikiem. Na obszarach północnych i wilgotnych (47 - 62° szerokości geograficznej) buraki asymilują za pomocą liści pierwotnych. Z kolei w strefach położonych bardziej na południe (30 - 40’^J szerokości geograficznej) występuje ciągła wymiana ulistnienia, polegająca na tym, źa starzejące się liście zewnętrzne zamierają, podczas gdy nowe liście wy ras ta ją w środkowej części rośliny. Dla młodych i starszych liści chara!