(21)

52

ffob© 147]    T|

"Xi Kwestia: czy rozciągłość płaszczyzny, oglądana w^***®*    ^

"pros: i z ukosa, p rzepa trywana drobiazgowo »■"?' raZme lub rei z grubsza, za jednym zamachem i mętnie. I Jest tą sarna? Nb. zakłada się. że płaszczyzna pozostaje ^{w rc}J samej odległości.

"X* Idee uzyskane metod* sukcesywnych, wnikliwych oglę- i dzia/'drobnych części płaszczony, gdy oglądane i roz-wszystkie razem, nie wydają się tworzyć rozciąg-łośo rej płaszczyzny.

osoby, która ma odkryć Principium, nieodzowna jest a *■ joiajje mierze swego rodzaju niewiedza.

⁺    " najdokładniej rzecz biorąc, oznaczają te spośród s

wew-nętrzaych operacji umysłu, w których jest on ak-^czy ^też najczęściej za nie właśnie uchodzą. Dla tych. które nic podąaaią _M podporządkowują się aktom of lohtson] i w których umysł jest pasywny. właściwsze jest miano ..wraierT łub spostrzeżeń”. Usze-J tu, i tu tak samo sprawy się mają⁴*.

X Rozciągłość, będąc zbiorem lub wyraźnym współistnic- 2jr ^nł«™ sp^łr*^eH minimów, tj. spostrzeżeń dostarczanych przez wzrok lub dotyk. H jest nie do pojęcia bez postrzegającej substancji.

Ifolio 1481

P Małebranche nie do wodzi, że gatunki nie są kształty 2S3 i rozciągłości nie istnieją, gdy nie są postrzegane. Wkon-

sekwencji nie dowodzi, ani nie można dowieść, opierając się na jego principiach, że rodzaje są dziełem umysłu i [istnieją] tylko w umyśle.

M P' < Wielki argument pozwalający dowieść, iż rozciągłość 248* nic może istnieć w substancji nicmyślącej, brzmi: rozciągłość jest nie do pojęcia bez jakichkolwiek dotykalnych bądź widzialnych jakości lub w oderwaniu od

nich>.

M‘ Choćby i materia była nieokreślenie rozciągła, jednak to 249 umysł tworzy rodzaje; nie istniały one. gdy nie istniał jeszcze postrzegający je umysł, a/nawet i/ teraz nie istnieją one poza umysłem. Choćby i nieokreślenie rozciągła materia istniała, domy. drzewa etc. nie istnieją poza umysłem⁷⁰.

M Wielkie niebezpieczeństwo, związane z przypisywa- 290 S nicm rozciągłości istnienia poza umysłem, polega na tym. iż w takim wypadku nie można odmówić jej nieskończoności, niezmienności, wieczności etc., co będzie równoznaczne bądź to z przypisaniem Bogu rozciągłości (co jest. jak sądzę, niebezpieczne), bądź z powołaniem do istnienia [innego jeszcze] obok Boga wiecznego, niezmiennego, nieskończonego, niestworzonego bytu.

[folio 149]

M¹ Principium można dowieść z łatwością za pomocą mno- 291 5 gości argumentów ad absurdum.

I x <Skończoność naszego umysłu żadną wymówką dla geo- 292 mctrów>.