page0348

INNE KATEGORIE NAZW WŁASNYCH

i duchowej. Dyskusyjna jest też kwestia, czy chrematonimia ma obejmować nazwy obiektów nie związanych trwale z określonym krajobrazem (Kosyl, Jakus-Borkowa i „Osnoven sistem na slovenskata Onoma-stika"). Hotel czy dom wczasowy wrasta w krajobraz, ale pensjonat, restauracja, bar, kawiarnia i inne obiekty mogą się mieścić w budynku, gdzie znajdują się także instytucje, sklepy, pomieszczenia bardziej zwracające uwagę niż np. lodziarnia, kawiarnia czy kwiaciarnia. Do chrema-tonimów powszechnie zaliczane bywają nazwy pociągów ekspresowych, pośpiesznych, ostatnio kursujących też w Polsce Intercity (IC); jeżdżąc w stałych godzinach, wpisują się one też jakoś w krajobraz. Do krajobrazu ulicy nowoczesnego osiedla należy też polonez (samochód tej marki) pana Kowalskiego, mieszkającego np. przy ul. Mickiewicza w Sopocie i parkującego pod blokiem mieszkalnym.

M. Buczyński (1982), opierając się m.in. na wcześniejszych pracach, bez wahania stwierdza: „Z chrematonimią — a więc działem onomastyki, poświęconym nazwom budynków, przedsiębiorstw, grup ludzkich (np. zespołów sportowych i muzycznych), wyrobów, przedmiotów itp. (...)".

0    nazwach sklepów mówi się niekiedy, że są to mikrotoponimy (Rze-telska-Feleszko 1994): „Nazwy sklepów uznać należy jednak raczej za toponimy". Cz. Kosyl (1993) pisze: „Zakres użycia tego terminu [tj. chrematonimu] nie jest jeszcze w pełni ustalony. Czasami niesłusznie (niezgodnie z etymologią terminu) zalicza się do chrematonimów tzw. ideonimy (np. tytuły utworów literackich, plastycznych i muzycznych, filmów, czasopism i dzienników, nazwy organizacji politycznych i społecznych), a także nazwy własne obiektów (np. kin, teatrów, will, domow wczasowych, lokali gastronomicznych i handlowych, zakładów przemysłowych, jednostek wojskowych, zespołów muzycznych)". Do tzw. chre-matonimii właściwej zalicza on nazwy wyrobów kosmetycznych: perfum, wód kwiatowych, mydeł, kremów, szamponów; środków czystości: płynów do mycia naczyń, proszków do prania; wyrobów cukierniczych: cukierków, czekolad, herbatników; używek: win, miodów pitnych, papierosów (także cygar); środków transportu, a więc statków morskich

1    rzecznych, samolotów pasażerskich, samochodów, pociągów ekspresowych; niektórych rodzajów broni i obiektów wojskowych: okrętów wojennych, samolotów bojowych, dział, mieczy; sprzętu gospodarstwa domowego: pralek, lodówek (a więc też zamrażarek), prodiżów kuchenek gazowych; sprzętu audiowizualnego: radioodbiorników, telewizorów; mebli, dzwonów; także nazwy własne rzadkich okazów natury: drogocennych kamieni szlachetnych, pereł, złota. Ideonimy zatem,

344