�egna�ek8

ie «nykł

4ovrc« -w nsi

dyd

^■ifSSG?    jr «Cyki»,

«lc«nan*y «tiary»iy>Kł do analizy ■ ucierp* eloojt prawo-Yv — tr> w■ ■ ■- probiomaiytu la«łolc«Włi.

#eoj’«»»u •ił^ałkłyic, ppailkafo s*c rówiłić-- wiedzii * %akreau dcnio> iifitiia    ——--~wasiuj    pr<^łi'n.* ««lukooyjnych.

^{i,ła nŁtofcł}. J* a m>tj| (zgodnie * wcł*inl«ęj*zymi wywodami)

•'■'d) wiosny jęz>'k. D>*<laktyka w zasadzie P    POłT^'« cłiaralrtcrystycznc tylko dla tej nauki, jak

r    - łęj>ic* nauk pcsroacąncych w biłskiełt anviqzkacts as dydaktyką,

"*^fl1    «■    dydaktyki jako nauki

*‘j~' **'^r:<^ ^vy*^srs*«? * Cdłskaoja. nauczanie, uczenie siy. kształcenie, nleense. »yrtem djdaktyany. nauczyciel, uczeń, szkolą!

^9c^^al ^^ejmtych pojC^ * języka dydaktyki. będą obszernie

^te*° podręc^łiilca Dlatego tez w tym miejscu jpg*wąu'« • artefciAre tylko asasygnal i zowane. ale Jest to g**    istoty    dydaktyka" i jej rozumienia jaku

1^’Łdsta 'hienia jej przedmiot u badań oraz elównyćti

icwionycfa pojęć <Jo Moczowych dla «crj dyscypliny naukowej ^rJ*- kfcnateenic. nauczanie, uczenie wię. samokaztulcenle.

to |mi*ę^r"^r■ toArytsa dydaktyku posługuje się nicmalte na co dzień, _p*e>^<pe=»«T» typowo pcdajfOKiCznym. Jednakże proces kształcenia «ie tw odena anśu od wychowania i dlntB

go niezbędne jest krótkśf

nair^y podlu eAlić to. aei

'Orne

jest pojęciem, którym

terminu zmieniało ssę sus przestrzeń i dziejów. W literaturze

cz% oco można 3^>otlcać się z podej icicm. Zo wyc howanic zawiera P|Tj klsiJs n i takiego podejścia mo2c być podręcznik S. >cń*>waaia. w którym zawarta jeat faktycznie historia wychowunu.

Ponadto występuj

ono

raz w

Niw*

0»m*| inKktch

Wroelaw-WsTMaw**

W ujęciu Cł Kupmcwicza wychowanie« najsrcrayra rwumiennł tego iłowi obejmuje wszelkie oddziaływania środowiska społecznego i przyrodniczego ni człowieka, a więc zarówno spontaniczne»okazjonalne wpływy innych ludzi lub grup ludzkich, jak i wpływy przyrody, klimatu ltp". Natomiast w węższym znaczeniu, etyli wychowanie traktowane jako dznłałnoić zlmtytucjoiulirowma oznacza ukształtowanie kierunkowych cech osobowości, a więc określonych wartości, przekonań, postaw i zasad postępowania"’.

Takie rozumienie wychowana zapożyczył Cl. Kupisicwicz od Heliodort Muszyńskiego, który - dążąc do wyjaśnienia różnic między zakresami pojęć „nauczanie" i „wychowania" - wyróżnił dwie zasadnicze grupy dyspozycji psy^{1 2} chicznych, składających się osobowość: kierunkowe i instrumentalne.

Dyspozycje kierunkowedecydują o tym, jak człowiek ustosunkowuje $ię do świata i siebie samego, co sobie ceni i ku czemu dąży. Drugie natomiast wyznaczają stronę wykonawczą ludzkich dążeń , decydują więc o tym. jakie sposoby działania jest człowiek gotów przedsięwziąć dłt realizacji swych ntmcneń’⁰.

Natomiast dla W. Okonia wychowanie jest to „świadomie organizowana działalność ludzka, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości człowieka. Zmiany te obejmują zarówno stronę instrumentalną, związaną z poznaniem rzeczyw istości i umiejętnością oddziaływania na nią, jak i stronę nksjołogkmą, która polega na kształtowaniu stosunku człowieka do świata i ludzi, jego przekonań i postaw, układu wartości i celu życia².³

Chodzi jednocześnie o to, aby te zmiany imały charakter względnie trwały.

Zmiany z osobowości człowieka w zakresie strony instrumentalnej dokonują się w dużym stopniu, a może przede wszystkim, poprzez działalność dydaktyczny a więc kształcenie. Dlatego też wychowanie jest ściśle związane z kształceniem, zwłaszcza ta część wychowania, która dotyczy rozwoju umysłowego człowieka, a jeszcze konkretniej - poznawczej strony jego osobowości.

Wychowanie można rozpatrywać jako czynność wychowania lub jako wytwór tej czynności⁴. Mówimy, że ktoś jest dobrze wychowany albo, źc brak mu dobrego wychowania. Wychowanie wtedy oznacza rezultat (wynik) działalności wychowawczą).

Edukacja

Termin „edukacja" nie jest tak często używany na grundc polskim w języku nauk pedagogicznych, jak pozostałe z wymienionych pojęć. W ostatnich łatach pojawia się jednak coraz częściej w literaturze pedagogicznej. Tym hardziej zatem wydaje się być uzasadnione jego dokładniejsze wyjaśnienie.

1

' Por. Cł Kupisicwicz, Dphkula.... op. <«, ł 31 ¹ )J MuizyńiJd, lam teorii uyehoweąia, PWN, Warszawa 11²50.126. ' Por W Oto². Sbm²pt+tQpa²r, PWN. Wiat IttJ.i UJ-

2

B. Nawroczyftikl, ZMy. . op. cii, ł 11,