f
pmaiMut proces 1m eł**tmkteryacuje «ię tym. skc o , M>rfi*xlnch * <ro*JkocH. a rolcafcc* caEtt»ie « m)ej«cvi ucaDcrtla *ię sanvoks3*alccni«- » ciolcotmjc rAwnie^l Icontrofi
OT)-\t Butokontrol^-
te jrtłt to rocimj ksylrtlccwo- Okoń twierdxf. *e jest «o
e podcfirAm>u%c Mi«r&.'»r»afnio (k*»t»lccnic s*mo»vutno>. przex letóre nalepy *^C...> »u»t*y vi ou«e «s’>'Vcsartalcenta v%* toku drłalsIooAci własnej, której cełc.
€ usrata ssttt podmiot**'
Mbdccoio tak rommiaDc, cocyli w <r*ystej postać », ^'yst^pu i er r^raetko- Mąj.l i ■iai>on« -» o**o etoment w aporganirowanym or»lnic procesie eduka.
1’aVcr roOrAi i i luiii t li ikrain nasy^^any jc*i samok.<k7.talconicm kierową, irtór^ — w «wci istootc — obejmuje -odcijnelne procesy:
■Ocee aantolji gtafce«tut. którego podrorotetr* jest samouk;
,r* Qf kłorowama pracą snsnok/ * iahrd>»ow«t. którego podmiotem jest naik
W >*.
en rodaad ■■linii ■ ■ iaili cma eltamlctcry*«y«aty jest przede ws^stkitn dla stu. asł- studiów Ksocmyett. wnocaorowycH. studiów ua odległość c*y studiów kores* mcN^nych ora^ w «>ęvv'c dla edukaoji dorosłych Kierowanie ptocą samo-
odb>*watf t\»wmc/ pr*» podr^e^nik. Ro|ę nauczyciela speł-
o 3aŁ»tc*e podrącxnika>
matykę ma»r»r>ks^t*fcc-onł mo^.ilt równie* niektórzy psychologowie
iilBifeprtby.óły jr*arf INeterj. którzy równie* dostrzegali rolę czyrut*ka zew.
cele i tro
mianowicie:
a 1976. *• * 96,» *- 3<
. vvp»rł‘
■■rianiu cy m pioccacm. 3 - Pieter pisał wprost ..samoks*'a'ccn*® lc fc«« i , w% mm ą jr rc^-nątrr pracę oad własny osoHonv<><Uti j» _ u w szczególno^ njim własnej w»cdxy. wfturych umicjemości. własnych pOgł,^d6w * prze,i
Iceiwc drHle wiąZĄ **<? dwa time terminy^]
S ^atlWłwychowa mc**-
wo" to I lanir s»ę «ojczęściej .samodzielne *xłohyVk/4l0‘C w
ufmejęmodci zawodowych <---> "a, P *rtl
alcenia o przcwadat^ęiów » .*1?^ <...y
Każdo nauka, aby mogła spełniać twoje funkcje, musi prowadzić bidami naukowe, których przedmiotem są problemy dla niej charakterystyczne. Pr/cdmio* tem badań dydaktycznych saj problemy związane z przebiegiem procesu kształcenia (niuc/ama-uczcnia się), z czynnikami warunkującymi ten proces om jego rezultatami, czyli skutkami, ale także problemy dotyczące rozwoju systemów edukacyjnych w aspekcie historycznym i służące prognozowaniu faktów i zjawisk dydaktycznych itp.
Cele tych badań wynikają z funkcji, jakie pełni dana nauka. Dydaktyki jako nauka teoretyczno-praktyczna podejmuje badania, których celem ogólnym jest rozwój teorii kształcenia oraz dostarczania informacji służących bezpośrednio lub pośrednio praktyce edukacyjnej.
Celem badań służących rozwojowi teorii dydaktycznej jest między innymi:
- ustalanie i opisywanie faktów oraz zjawisk związanych z procesem kształcenia;
- systematyzowanie, porównywanie i analizowanie tych faktów i zjawisk;
- poszukiwanie i ustalanie występujących między mmi związków i zależności oraz określanie ich charakteru;
- formułowanie uogólnień i wniosków;
- ustalanie prawidłowości występujących w procesach edukacyjnych oraz zasad i reguł dotyczących tych procesów;
- definiowanie pojęć oraz formułowanie twierdzeń i hipotez naukowych w zakresie badanych procesów itp.
Natomiast celem badań, służących głównie praktyce edukacyjnej, jest dostarczanie informacji (dla nauczycieli, uczniów i rodziców, a także dla władz oświatowych), dotyczących skuteczności podejmowanych działań (w tym reform oświatowych), oceny stosowanych form, metod i środków kształcenia oraz umożliwiających podejmowanie decyzji w zakresie programów edukacyjnych, funkcjonowania poszczególnych szkół czy nawet całego systemu oświatowego itp.
Powyższe cele mogą być realizowane przez różne rodzaje badań. W ramach dydaktyki prowadzi się badania o charakterze ilościowym bądź jakościowym; Pierwsze z nich polegają na „(...) ilościowym opisie i analizie faktów, zjawisk, procesów"1, a tym samym kojarzą się ściśle z pomiarem. Nic wszystkie jednak fakty, zjawiska i procesy poddają się procedurze mierzenia i liczenia. Dlatego też w badaniu rzeczywistości edukacyjnej często siewane są również tzw. badania jakościowe, których istotą jest jakościowy opis i interpretacja badanych faktów, zjawisk i procesów. Dużą wagę przywiązuje się w nich do analizy kontekstu sytuacyjnego poznawanych zjawisk3, co umożliwia lepsze ich zrozumienie i odpowiednie zinterpretowanie lub wyjaśnienie.
M. Lobocki, Wpm*adwut do mttcdobgH kdaft ptdwHKzwh. Oficyną: W>di»mc/a JnipulłM, Kraków 1999,155.
J Ibidem, 117.