60
topologia Kopru formalnych naucoma apracowana pncx Wilhelma Kolna (1847^ -1929). Wymienia on pleć Kopni:
— pnysoto »imit ■- podanie.
— powifonM;
— arhrank;
— mrasowiałc'.
Są one z prwnoidą hanbM^ zrozumiałe nit atopnie przedstawione przez ller*. barta i noiunlcowo bliałde współcześnie przrdstowianym ogniwom kształcenia.
Ola (oku podającego n«)bardziej rozbudowany i zarazem odpowie^M mtaw ogm« prsedsawó W. Okoń. Są one ncttępM)ąoe:
1) ułoiadaraiamc uczniom ccldw i zadani dydaktycznych;
2) atmajonaeme ucaidw coowym materiałem;
2) brnmme procesem nogóhianu przekazanej wiedzy;
4> utrwalanie umiejętności, nawyków- r przyzwyczajeń.
SJ kształtowanie umie;ętnofci. nawyków a pncyzwyczajcó;
•5) wiązanie teorii z praktyką;
7) kontrola i ocena wyników kształcenia'
Natomiast w utfsdaim swoim podręczniku pt. Wprowadzenie do dydaktyki rpfrtigf W. Okoń dokonał pewnej modyfikacji wcześniej ustalonych ogniw, którą nic wpływa jednak znacząco na ich istotę t istotą całego procesu kształcenia. Wymienia vc nim takie oto ogniwa; uświadamianie uczniom celów i zadań kształcenia. poznuujme nowych faktów. nabywanie pojęć, poznawanie prawidłowości i ąticmatyzowanic wiedzy, przechodzenie od teorii do praktyki, (czyli nabywanie umiejętności i nawyków), wykonywanie zadań praktyczrso-d ■Jtaiflw irjfli (Jako drugi etap przechodzenia od teorii do praktyki), sprawdzanie i nocna ongnąć.
Wynikającym z tych ogniw czynnościom nauczycieli — odpowiadają czynności uczniów. W. Okoń cmnoici cc przedstawi! w formie następującej tabeli4:
mwm 1905.0. 58-59 ŚŁ.B. 149-161
tlzlalanu uonlom celów i zadaft kszulcenia.
i >
51
| wasodel 1 eCacwSów w pro<nl« nsonuila
^ynuotęl - I _ CfyntiwU*
l*PTTyj,l4c e uiwiwlaintMiiu 1
moiywBCił- <to nauki, oaoww w«rit IwKiaych <dów.
2>
aatnajimuamr ucaniów raccrami ł zcloncntanil.
nowych nscey i rrtorgęO.
*5>; |
ptoc««y uuąóliaania *k2ą:c Kytaunciuu V pojąó. | |
4) |
Iderowante procesem poznawania prawidłowości i praw naukowych. |
poznawanie prawidlawalci » praw naadawyChł | otok syneimtycowanie wiodący. |
SJ |
kierowanie pracncm przcchodzciua od teorii do praktyki. |
p—\ |
6) otgam*owani« zajęć praklyczno-wytwóc-cxych. |
\ ibialania praktyczna diu«:e wytwarzaniu \ I pczcdmiulów i zmian w otoczermi. |
Zupełnie podobny zestaw ogniw procesu kształcenia prezentuje W.P. Zaczyński w Encyklopedii Si\to następujące ogniwa:
2) poznawanie faktów jednostkowych.
5) kształtowanie umiejętności i nawyków.
7> kontrola a ocena uzyskanych wiadomości i stopnia opanowania umiejętności1.
Tworzenie Indu zew nętrznego \ wew nętrznego polega na tworzeniu odpowiednich warunków do skutecznego działania nauczycieli i uczniów. „Lad zewnętrzny** (czyli zewnętrzna możliwość działania) obejmuje elementy materialne i niematerialne, składające się na proces kształcenia. Do elementów niematerialnych należą:
— zdyscyplinowanie klasy.
— fizyczna i organizacyjna gotowość podjęcia przez uczniów nauka.
— postawy zewnętrzne uczniów w czasie zajęć.
Natomiast do elementów materiałnych zalicza się.
W.P. Zacjcyńikt, ćniałcciNo, |w;| fiScićłbpwłk
Fundacja ..Innowacja*’, Woinuwa 1994
red*. W. PenąAula^