w
230
riftymt urz膮dzeniami przckanwunia tre艣ci kszta艂cenia. W tej koncepcji rnult], mdii traktowane s膮jako no艣niki Informacji, czyli jako urz膮dzenin do transini, Malt膮 tn艣d kszta艂cenia. W wi膮^ku i tym zwieszenie liczby multimedi贸w hardziej stymuluje przyswajanie tych tre艣ci. Drogie natomiast nakazuje traktowy niuitifflcdialno艣c jako uniwwum komunikat贸w (znak贸w) odbieranych przez ucz膮c膮 si臋 osob臋. W tej koncepcji multimedia nic tylko transmituj膮 tre艣ci, ile przede wa偶kim shi偶膮 strukturyncji wiedzy ucz膮cego si臋. Ponadto k艂adzie ona nacisk m ro偶nmw strategii stosowania multimedi贸w w nawi膮zaniu do indywidualnych sposob贸w przetwarzani informacji pochodz膮cych od medi贸w.
Technika multimedialna stanowi obecnie bardzo istotny element nowoczesnego kszta艂cenia. Dojenia dydaktyki wszed艂 na sta艂e termin kszta艂cenie multimedia!, 鈻爀, kt贸rcjest rozmaicie definiowane w literaturze pedagogicznej. Najcz臋艣ciej jednak przyjmuje si臋. Ze jest to koncepcja realizacji procesu kszta艂cenia lub samokszta艂膰 ceni膮, polegaj膮 na kompleksowym stosowaniu funkcjonalnie dobranych tr膮dy* cyjnycb I nowoczesnych 艣rodk贸w dydaktycznych (medi贸w)
Ponadto pojawi艂 $i臋 r贸wnie偶 w dydaktyce termin ..multi-racdia-systcnf, przez kt贸ry rozumie si臋 鈥瀞woisty uk艂ad audiowizualnych 艣rodk贸w dydaktycznych, umo偶li-maj膮cych w po艂膮czeniu z uk艂adem tradycyjnych 艣rodk贸w optymalizacj臋 procesu uczenia si臋. okre艣lonych tre艣ci oraz uzyskanie wy偶szych efekt贸w. System ten obej* tnujc min. film. prze藕rocza, telcwiij臋, radio, nauczanie programow-anc (podr臋czniki i ewentualnie maszyny dydaktyczne); przedmioty demonstrowane, mapy i obrazy oraz wyposa偶enie laboratoryjne. 艢rodki te, w艂膮czone odpowiednio w tok czynno艣ci nauczyciela i uczni贸w (student贸w), dobiera si臋 w zale偶no艣ci od tematu zaj臋膰 dydaktycznych (鈥.r1.
Do podstawowych 艣rodk贸w kszta艂cenia multimedialnego, zalicza si臋 przede wszystkim: komputery multimedialne, Internet, telewizj臋 i kino, a ponadto r贸wnie偶 radio, pras臋 i ksi膮偶ki.
1)11. Komputer
Komputer nale偶y do medi贸w o bardzo du偶ych w alorach dydaktycznych, dlatego tez jego stosowanie w edukacji staje si臋 konieczno艣ci膮. Potrzeb臋 tak膮 dostrze偶ono w Stanach Zjednoczonych AP ju偶 pod koniec lat 30. ubieg艂ego wieku, ale wprowadzenie komputer贸w do edukacji na szerok膮 skal臋 nast膮pi艂o po pojawieniu si臋 mikro* komputer贸w, czyli dopiero w latach 80. Kszta艂cenie wspomagane komputerowo obj臋艂o w 1980 roku 96% szk贸l ameryka艅skich*. Natomiast w Polsce powszechn膮 taputoyn臋j臋 szkolnictwa rozpocz臋to praktycznie pod koniec lat 80., kiedy to wprowadzono do i/k贸艂 艣rednich og贸lnokszta艂c膮cych i zawodowych nowy przedmiot nauczania Elementy Informatyki, podj臋to powszechne przygotowanie informatyczne
W
nauczycieli oraz powo艂ano wizytator贸w, a nast臋pnie naoczyclelHnrtodyttf da spraw informatyki.
Obecnie szko艂y polskie me s膮 jeszcze ni tyk dobrze wypomn臋 | ipra臋t komputerowy, aby mo偶na go wykorzystywa膰 powszechnie w procesie iyi艣ayct nym. Powszechne stosowanie komputer贸w w edukacji wymaga ponadto odpowie* dniego przygotowania nauczycieli I uczni贸w. Nied艂ugo zako艅czy 拢 etap illabe-tyzacji komputerowej m艂odzie偶y szkolnej i b臋dzie ona jut dobrze przygotowana do pracy z komputerem jako 艣rodkiem dydaktycznym, s艂u偶膮cym me ty艂o wspomaganiu procesu kszta艂cenia, ale umo偶liwiaj膮cym r贸wnie偶 samodzielne zdobyta* wiedzy (zw艂aszcza po sprz臋偶eniu komputera z Internetem),
Na potrzeb臋 szybkiego wprowadzania komputer贸w do polskiego systemu eduka-cyjnego wskazuje wielu pedagog贸w Niekt贸rzy z nich, jak np. I N艂turzydn, o* 偶aj膮 wr臋cz, 偶e jest to pilna konieczno艣膰, wymuszona wsp贸艂prac膮 ekonomiczn膮 i o艣wiatow膮 z zagranic膮. Problematyk臋 zwi膮zan膮 ze stosowaniem komputer贸w w edukacji w og贸le podejmowali w swoich pracach mi臋dzy innymi tacy pedagodzy polscy jak: J贸zef Bednarek, Stanis艂aw Jarmark, Stefan KwiMfamiki. Brorahw Sicmicniccki, Wac艂aw Strykowski, Maciej Tana艣 i wiciu innych.
Komputer jako 艣rodek dydaktyczny mo偶e by膰 pomocny z co najmniej trzech powod贸w3:
1. Jako 艣rodek polisensorycmy oddzia艂uje na wiek zmys艂贸w jednocze艣nie, me tylko przeciwdzia艂a werbalizmowi, ale pozwala r贸wnie偶 nauczycdowi anga偶owa膰 uczni贸w (student贸w) emocjonalnie pracz kojarzenie wmoto poznawczych z estetycznymi (tekst+s艂owo + muzyka r grafik膮 * filmi, Dydaktycy cz臋sto powtarzaj膮, 偶e ponad 80% informacji dociera do cz艂owieka dzi臋ki wzrokowi, 11% przez s艂uch, 3;5% przez dotyk, \i% przez w臋ch, 11% pracz smak4,
2. Jako wszechstronny 艣rodek dydaktyczny 艂膮czy w robie cechy widu tradycyjnych 艣rodk贸w, s艂u偶膮cych zapisowi, prezentacji, przcftiranni pradmy-waniu i przesy艂aniu informacji,
3. Jako 艣rodek interakcyjny, umo偶liwia iodywidualiz^臋 kszta艂cona porasz wykorzystywanie program贸w uwzgl臋dniaj膮cych zr贸偶nicowanie ndymdmlne u偶ytkownik贸w.
W litach sze艣膰dziesi膮tych ubieg艂ego wieku, bedy rozpocz膮艂 si臋 proces mpo* wadzama komputer贸w do dzuialno艣ci edukacyjny. ulcs2iibm艂y si臋 trzy kooccpcjc ich wykorzystania:
I) nauczanie komputerowe, w kt贸rym komputer byl g艂贸wnym demom procesu dydaktycznego, a inne elementy stanowi艂y tylko jego uzupe艂nienie (np, uczenie si臋 j臋zyka obcego przy pomocy program贸w kompotowych);
1 Ibidem. 137.
1J. P贸ltunycki, tyMtyto db mta/tiA, op M. 1257 1J. Bednarek, bp. ca, iji
艂 W.P. Zjc/>dski. Ua&艣t*i/rmin*r"*, WSiP. Winuhi U5.
W. ftraydlmk艂. Mm 4 utuMr tl臋 i mdiAw, |w;| Pntmony w dukticjl, (red,) A, Zijijc, NnyfllW,! 130
j W. Snykwdu. ZUwhwmW mH膭 ifMtym, %nm I9R \ 9. 'W.OM.MraziM .upoi,a 246 'M艂dmrd.u臋cl.iJC,