0223

208

X. X. (m. RACIBOR); ANASTAZYA.

IV. 9. 10,

jeżeli jednak pomiędzy Raciborem a Warcisławem przyjmiemy różnicę wieku kilku lat życia, czemu zresztą nic nie przeszkadza, naówczas hypoteza powyższa da się w zupełności utrzymać. W każdym jednak razie trzeba przypuścić, że wnęk Racibora w chwili zawarcia małżeństwa był jeszcze stosunkowo wczesny i nie przekraczał zapewne dwudziestu lat życia; przyjmując, że poślubiona przezeń Mieszkówna była odeń młodszą, można zarazem twierdzić z wielkiem prawdopodobieństwem, że była córką Mieszka z drugiego małżeństwa.

Racibor.

Syn Bogusława I, ks. pomorskiego, zmarł 14 stycznia 1183 r.^x).

io. A n a s t a z y a.

Jako jednego z zięciów Mieszka Starego wymienia Kadłubek^{1 2}), toż Chroń. Pol.³) i Chroń, princ. Pol.⁴) księcia pomorskiego Bogusława (dux Maritime Boguslaus gener eins). Jest to Bogusław I, ks. szczeciński,

0    którym wiadomo, że miał dwie żony: jednę Walburgę, którą w dokumencie z 18 kwietnia 1177 r.⁵) mieni zmarłą, i drugą Anastazyą, występującą w licznych dokumentach, która go przeżyła. Imię pierwszej wskazuje na pochodzenie skandynawskie, i jak widzieliśmy poprzednio (111. 22a.), była to w rzeczywistości księżniczka duńska; nie można tedy wątpić, że ową Mieszkówna, która wyszła za Bogusława, była Anastazya³).

Ze względu na datę jej zaślubin 1177 r. przyjąć trzeba, że się urodziła przed r. 1164; ponieważ zaś umarła dopiero roku 1210 lub później, przeto datę jej urodzin nie o wiele wstecz będzie można przesunąć. Skąd wynika, że była córka Mieszka z drugiego małżeństwa z rusinką. Imię jej, Anastazya, używane często w rodach książąt ruskich, przemawia również za tern przypuszczeniem ⁷).

Datę zaślubin jej z Bogusławem kładzie przeważna ilość pisarzy pod r. 1177 ^s). Zdaniom Perlbacha⁹) zaślubiny przypadają dopiero na rok 1184, t. j. na czas, kiedy Bogusławowi umarli już obaj synowie z pierwszego małżeństwa, Racibor i Warcisław, co go miało skłonić do zawarcia nowego ślubu celem uzyskania potomka. Poparciem tego zapatrywania ma być okoliczność, że synowie Bogusława z Anastazyi, Bogusław" II

1    Kazimierz II występują jeszcze w dokumencie z r. 1195 ¹⁰) jako nieletni. Mniemanie Perlbacha uważam za nieuzasadnione. W przytoczonym dopiero dokumencie z daty 18 kwietnia 1177 r. Bogusław I wspomina o pierwszej swej żonie Walburdze jako zmarłej i dla zbawienia jej duszy czyni pobożną fundacyą; już zaś 26 kwietnia t. r. jest Bogusław obecny w Gnieźnie. Dowiadujemy się o tem z dokumentu Mieszka Starego pod tąż datą wystawionego¹¹), w którym jako świadkowie występują: Bolesław Wysoki, Kazimierz Sprawiedliwy, Mieszko, syn Starego, Leszko, syn Kędzierzawego i Bogusław, ks. pomorski, nadto cały szereg dostojników duchownych i świeckich, począwszy od arcybiskupa gnieźnieńskiego. Wiec gnieźnieński z r. 1177 był zatem świetny, jak mało który inny. a jakkolwiek nie można wątpić, że omawiano na nim sprawy polityczne, to jednak nosi on na sobie także charakter uroczystości familijnej; znajdują się na nim reprezentanci wszystkich podówczas istniejących linij Piastów: śląskiej, mazowieckiej i sandomierskiej, nie licząc oczywiście wielkopolskiej, reprezentowanej przez Mieszka Starego i jego syna; pośród uczestników zaś są nawet bardzo młodzi, jak n. p. Leszko mazowiecki (III. 25.). Równoczesna obecność Bogusława wskazuje, że uroczystość rodzinna dotyczyła związku z domem książąt pomorskich; a wątpliwą może być tylko kwestya, czy chodziło tu o ślub samego Bogusława, czy też jego syna Racibora, o którym wiadomo, że się ożenił również z jedną z córek Mieszka. Wątpliwość tę rozstrzyga podniesiony poprzednio argument (IV. ,9.), że fakt zaślubienia dwu córek Mieszka dwu książętom pomorskim, ojcu i synowi, da się rozumowo uzasadnić tylko w takim

1

K1 empin-Biilow, Stammtafeln, tabl. 1. — 2) Mon. Pol. II. 378. — 3) Ibid. III. 634. — 4) Ibid. III. 479. —

2

5) Kłem pin, Pomm. Ukdbuch I. nr. 72. — Tak przyjmują też wszyscy, przedmiotu tego dotykający pisarze. — 7) Por. trafną

3

uwagę Perlbacha, Preuss.-Poln. Stud. I. 8. — ⁸) Tak n. p. Cohn, Stammtafeln, tabl. 14(1; Klempin, Pomm. Ukdbuch I.

4

47. 164; K1 e ni p i n -11 u 1 o w, Stammtafeln, tabl. 1; Małecki, Stud. herald. I. 246 i inni. — 9) Preuss.-Poln. Stud. I. 8. 9. —

5

10) Klempin, Pomm. Ukdbuch I. nr. 126. — H) Kod. dypl. Wielk. I. nr. 22.