img148 (10)

148

Jeżeli jednak występuje "błąd nierównoległośoi osi celowej do OGi 11-

beli niwelacyjne j, to na łacie B otrzymamy odczyt inny O • Zwykle po

^p2

wycelowaniu lunety na łatę, ustawioną pionowo w punkcie B, nie poziomujemy libeli niwelacyjnej i nie wykonujemy odczytu 0'^, obarczonego błędem wynikającym z nierównoległości osi c i l_fi, lecz za pomocą śruby ele-

wacyjnej nastawiamy celową na obliczom odczyt O , a śródek pęcherzyka

^p2

libeli niwelacyjnej sprowadzany do punktu głównego śrubką (śrubkami) rektyfikacyjną libeli niwelacyjnej. Czynności na stanowisku drugim należy dla kontroli powtórzyć. Tę metodę rektyfikacji nazywamy metodą podwójnej niwelacji,

IMwelatory automatyczne. Niwę la tory libelowe i związana z nimi technika pomiarowa Bq mniej doskonałe od nowych typów przyrządów wprowadzonych do produkcji w 1950 r. Bęczne posionovranie osi celowej oraz brak kontroli nad zachowaniem się libeli w momencie odozytu zostały wyeliminowane dzięki wyposażeniu nowych konstrukcji niwelatorów w urządzenia optyczno-mechaniczne, zwane kompensatorami. Urządzenia te pozwalają na automatyczne doprowadzenie osi celowej do poziomu w pewnych niewielkich granicach pcobyleula lunety, Niwelatory z takimi urządzeniami nazwano automatycznymi lub samopoziomującyni. Tak na przykład w niwelatorze Ni2 (rys, 1pó) umieszczono urządzenie wiszące z pryzmatem jako kompensatorem, który przy każdym pochyleniu lunety o niewielki kąt odchyla odpowiednio wiązkę promieni. Dzięki działaniu kompensatora odozyt nitki poziomej na

Rys. 153