0090

81

Liczba dzieci uczęszczających na polską naukę byłaby niezawodnie większa, gdyby nauka udzielaną była przez nauczycieli polskiej narodowości, odbywała się wszędzie przed południem i gdyby władza nie czyniła trudności. I tak n. p. w Król. Wsi nie dopuszczono 5 polskich dzieci do nauki polskiej dla tego, że ich ojcowie z pochodzenia są Niemcami, chociaż w domu mówi się wyłącznie po polsku; dopiero na - zażalenie dopuszczono dzieci do tej nauki w r. b.

Towarzystwo Szkolne organizuje latem, zabawy dla dzieci polskich, a zimą urządza Gwiazdkę, podczas której dzieci przedstawiają „Jasełka"¹). Tak zabawy latowe jak i Jasełka ściągają bardzo licznie młodych i starych.

Latem 1928 po raz pierwszy Towarzystwo wysłało dzieci polskie do Polski na kolonje letnie.

Rozwój Towarzystwa cierpi bardzo dla braku odpowiednich środków.

XV. Stosunki kościelne.

Za czasów polskich należał dzisiejszy powiat złotowski, leżący w granicach starostwa nakielskiego, do archidiecezji gnieźnieńskiej. Bullą Papieża Piusa VII, „De salute animarum" z 16. VII. 1821 wyłączono go na wniosek Rządu pruskiego z archidiecezji gnieźnieńskiej i przydzielono do diecezji chełmińskiej. Przy tejże pozostał tak długo, aż utworzono Administraturę Apostolską w Tucznie (obecnie w Pile), do której powiat złotowski należy. Tylko część powiatu, do Polski przyłączona, pozostała przy diecezji chełmińskiej.

Paraf je, położone w powiecie złotowskim, tworzyły ongiś archidiakanat kamieński. Było ich 14, a mianowicie: 1) Kamień, 2) Dąbrowa, 3) Więcbork, 4) Sępólno, 5) Sypniewo, 6) Lutowa, 7) Wałdowo, 8) Złotów, 9) Krajenka, 10) Zakrzewo, 11) Głub-czyn, 12) Sławianowo, 13) Wielki Buczek, 14) Radawnica.

') Natraf ja to często również na trudności ze strony policji pruskiej. I tak Komisarz Obwodowy zabronił w roku 1926 przedstawienia „Jasełek" w Nowym Kramsku w powiecie babimojskim, żądając tłumaczenia tekstu na język niemiecki. Interwencja Wojewódzkiego Urzędu w Poznaniu, który w drodze represji zarządził tłumaczenia niemieckich sztuk teatralnych na język polski, odniosła ten skutek, że przedstawienie „Jasełek" w Nowym Kramsku w roku następnym odbyć się mogło bez przeszkód.

6