FizykaII31501

309

Zwierciadła, ustawiając je tak, aby światło słoneczne w żądanym kierunku odbijało się. Ponieważ stanowisko słońca na niebie się zmienia, więc chcąc nadać odbitemu promieniowi niezmienny kierunek, potrzeba źwierciadło w odpowiednim ruchu utrzymywać. Przyrząd, służący d_to tego, zowie się he.Hostat.em. Że ^zaś ręką nie wygodnie nadawać mu ciągle stosowne położenie, więc utrzymuje się je w ruchu, zgodnym z dziennym biegiem słońca, za pomocą dobrego zegara. Przytem albo otrzymuje się promień odbity w pewnym niezmiennym kierunku, któremu potem za pomocą drugiego źwierciadła każdy iuńy potrzebny kierunek nadać można, albo używa się tylko jednego źwierciadła, które bywa w taki ruch wprawione, iż promień odbity odrazu żądany kierunek otrzymuje i zachować go musi. Dla tego rozróżniamy dwa rodzaje heliostatów, mianowicie z dwoma i z jc-dnem źwierciadłem.

Za kardynalny kierunek odbitych promieni słońca w helio-stataćh z dwoma zwierciadłami służy najlepiej kierunek osi świata. Do wytknięcia tego kierunku potrzeba zegara, którego °ś skazówkowa raz na 24 godzin się obraca i prowadzi ze sobą źwierciadło, które około osi, leżącej na jego płaszczyźnie i równoległej do płaszczyzny cyferblatu obracać się i wskutek tego potrzebne nachylenie do tej płaszczyzny otrzymać może. Przy ^nżyciu tego przyrządu stawi się najprzód płaszczyznę cyferblatu równolegle od równika, przez co oś skazówek jego otrzy-®uje kierunek osi świata;, potem nachyla się źwierciadło do cyferblatu pod kątem w chwili obserwacyi o połowę zboczenia słońca mniejszym lub większym niż 45°, według tego czy to zboczenie jest północne, czy południowe, a nareszcie obraca zwierciadło tak do słońca, aby oś nachylenia jego była prostopadłą do koła zboczenia. W takim razie, przypuściwszy, że zegar dobrze idzie, musi światło padające na źwierciadło odlijać się od niego ciągle w kierunku osi świata. Niech bowiem AE {Fig. 15T) będzie przecięcie płaszczyzny cyferblatu z płaszczyzną papieru w położeniu równika, MN płaszczyzny źwierciadła, a C osi skazówek, da-Fig 151    fej SC promień padający, a CP promień