FizykaII34501

339

obrazów rozległego przedmiotu powstać mogło, lecz mniej lub wigcej razem spływając owe drżenie przedmiotów sprawiają. Tu należy tćż miganie się gwiazd i zjawisko refrakcyi astronomicznej. Promienie światła, przychodzące od ciał niebieskich do atmosfery ziemskićj i padające ukośnie do poziomu, nie idą w niej dalej w liniach prostych, lecz załamują się coraz bardzićj do prostopadłej padania, ponieważ górne warstwy atmosfery są rzadsze, niż dolne, a te tćm gęstsze, im bliższe są ziemi. Dlatego °ne w tym biegu opisują linię krzywą, obróconą do ziemi wklęsłością swoją. Wskutek tego widzimy ciała niebieskie w innem, mianowicie wyższem miejscu, niż są rzeczywiście, gdyż zwykliśmy przenosić świecący punkt w kierunku wrażenia, sprawiono promieniem światła, a tym kierunkiem jest styczna, pociągnięta w dolnym końcu do onej krzywćj linii, którą promień światła przebiega. Z powodu refrakcyi okazują się nam one wszystkie względnie tćm bardzićj do góry podniesione, im bli-^żćj poziomu się znajdują. Widzimy je więc przy pogodnem niebie pierwej, nim wejdą rzeczywiście i jeszcze potem, gdy rzeczywiście zaszły. Przez to pobyt słońca nad poziomem czyli dzień biały przedłuża się w naszych okolicach o kilka i kilkanaście minut, a w Nowćj Zemli o kilka tygodni. W lecie po gorącym dniu widać nieraz zachodzące słońce w owalnym kształcie, gdyż Pionowa średnica z przyczyny refrakcyi okazuje się nieco spłaszczona, _a średnica pozioma, takiej zmianie nie ulega. Więcej ⁰ tym przedmiocie w tomie dodatkowym.

§ 56. Załamanie światła w soczewkach. Każde ciało przezroczyste, które stosownie do rodzaju krzywizny swoich powierzchni posiada własność zbierania lub rozpraszania promieni światła, nazywamy soczewką. Soczewki, względnie do rodzaju krzywizny, zowią się kulistemi, eliptycznemi, paraboliczne-mi lub walcowemi. Tu tylko o kulistych soczewkach, które są używane w narzędziach optycznych, mówić będziemy. Są to cia-i‘^l Przezroczyste, ograniczohe dwoma odcinkami powierzchni kulistych albo z jednej strony powierzchnią płaską, a z drugiej takim odcinkiem. Zwykle wyrabiają się z; krownglasu, szkła na zwierciadła używanego, i z flintglasu, czyli szkła, zawierają-