8955900059

Ffaufiert, Tani 'Boimy

„Miłosne cierpienie” nie jest, co prawda, przedmiotem dążenia Emmy, lecz „melancholia namiętności” prowokuje ją do szukania okazji do dalszego cierpienia: ta obserwacja na temat masochistycznego charakteru przeżyć miłosnych jest - i nie jest zarazem czymś nowym.

Po wyjeździe Leona Emma wpadła ponownie w rozstrój nerwowy, a ledwie wróciła jako tako do równowagi, pojawił się brutalny uwodziciel, Rudolf, który postanowił ją zdobyć. Jako sposób obrał sobie udawanie takich postaw i nastrojów, które były naturalne i dla Emmy, i dla Leona: tu znów (a wytrawny uwodziciel musiał być tego świadom) zasada podobieństwa zadziałała, tyle że, tym razem, stanowiła narzędzie manipulacji. Rudolf żali się na samotność, brak celu w życiu, opiewa uroki księżycowego światła na cmentarzu, sugeruje, że pragnie śmierci, a później rozmawia o „marzeniach, przeczuciach, magnetyzmie, pokrewieństwie dusz i predestynacji”. To wszystko, co z zupełnym serio pojawiało się u romantyków, u niego jest już tylko narzędziem zdobywania kobiety²¹⁴. A Emma, która, zakochana, broniła się przed zdradą, ulegnie wówczas, gdy wyda się sobie spokojna.

Taktyka Rudolfa polega na prowokowaniu Emmy: oświadcza, że jest człowiekiem o złej reputacji, natychmiast tłumacząc swoją postawę wyjątkowością charakteru:

Czyliż pani nie wie, że sq dusze, które nigdy nie zaznają spokoju? Potrzeba im kolejno marzeń i działania, najczystszych uczuć i najwyuzdańszych rozkoszy i wszystko to popycha w końcu człowieka do najdzikszych fantazji, do szaleństw (cz. II, rozdz. VIII, s. 129)²³⁵.

Można by powiedzieć, że, powtarzając argumenty Wertera, udaje jednocześnie don Juana: wie, że taką kobietę jak pani Bovary uwieść można, udając z jednej strony romantyka, z drugiej dekla-

Alors, les appćtits de la chair, les convoitises d’argent et les mćlancolies de la passion, tout se confondit dan$ une me me souffrance; - et, au lieu d’en dótourner sa pensóe, elle iy attachail davantage, s’excitant a la douleur et en cherchant partout les occasions.

²³⁴    Flaubert najwidoczniej wyszydza romantyczny repertuar tematów i ukazuje je jako należące już tylko do sposobów cynicznego uwodzenia.

²³⁵    (...) ne savez-vons pas qu’il y a des dmes sans cesse tourmentćes? II leurfaut tour a tour le reve et Uaction, les passions les plus pures, les jouissances les plus furieuses, et Von se jette ainsi dans toutes sortes de fantaisies, de folies.

158