8955900056

Ffaufiert, Tani 'Boimy

przyszłe postępowanie? Flaubert kontrapunktuje postawę rozmarzonej małżonki przyziemnością jej małżonka:

Rozmowa Karola była płaska jak chodnik uliczny, a utarte zdania przesuwały się w niej w powszednich barwach, nie wywołując żadnego wrażenia, ani rozśmieszając, pobudzając do zastanowienia (cz. I rozdz. VII, s. 39) ²²⁸.

Ta różnica usposobienia coraz bardziej doskwierać zaczyna Emmie, zwłaszcza od momentu balu u margrabiego, na którym tańczyła dwukrotnie z tym samym partnerem. Ostatni taniec, walc (pamiętamy wrażenia Wertera!), szczególnie ją upoił i skłonił do marzeń, które miały powracać tygodniami.

Sposób, w jaki Flaubert prowadzi narrację, jest dwojaki: z jednej strony, jak widzieliśmy, rysuje postać Emmy w barwach ironicznych: jej zamiłowanie do ckliwych obrazów (winietki z błękitną obwódką!, chora owieczka!), marzenia o malowniczym życiu (rycerz na karym koniu!, kasztelanka w gorsecie!), łatwość wzruszania się tym, co zewnętrzne, co stanowi blichtr i pozór (bal!) czynią z niej dla nas osobę płytką, może nawet śmieszną, do której czujemy dystans. Równocześnie jednak opisuje Flaubert takie przeżycia Emmy, które budzą zrozumienie, gdyż nie wynikają z nierzeczywistych marzeń czy ze zwykłej egzaltacji, lecz z emocji i uczuć, które łatwo zrozumieć i podzielać. Należy do nich na przykład opis walca, do którego zaprosił ją wicehrabia na pamiętnym balu:

Zaczęli powoli, następnie wirowali coraz prędzej, a wraz z nimi wirowało wszystko, lampy i meble, obicia i posadzka, jak tarcza osadzona na osi. Koło drzwi suknia Emmy zaczepiła się o spodnie tancerza, nogi ich się zetknęły, on spuścił swój wzrok ku niej, ona podniosła oczy na niego, ogarnęła ją jakaś niemoc: zatizymała się. Po krótkim wytchnieniu puścili się znowu; wicehrabia szybkim ruchem pociągnął ją aż na koniec galerii, gdzie zadyszana, o mało co nie upadła i na chwilę oparła głowę o jego piersi. Potem wirowali ciągle, lecz coraz wolniej. Odprowadził ją na miejsce; zmęczona i odurzona, oparła głowę o ścianę i przymknęła oczy (cz. I, rozdz. VIII, s. 49)²²⁹.

²²⁸    La conve.rsation de Charles ćtait piąte comme. un trottoir de rue, et les idćes de tout le mondey dćfilaient dans leur costume ordinaire, sans exciter d’ćmotion, de rire ou de reverie [w oryginale mowa o uczuciu, uśmiechu i marzeniu].

²²⁹    lis commencdrent lenlement, puis allerent plus vite. Ils tournaient: tout toumait autour d’eux, les lampes, les meubles, les lambris, et le parąuet, comme un disąue sur un

153