104243

Arystoteles, Metafizyka: „Mówić, że to, co jest, jest, a co nie jest, nie jest, to prawda", „Prawda albo fałsz z punktu widzenia rzeczy zależy od ich połączenia lub rozdzielenia. Kto więc myśli o tym, co połączone, że jest połączone, a o tym, co rozdzielone, że jest rozdzielone, mówi prawdziwie [w przeciwnym przypadku mówi fałszywie]”, „Twierdzić o bycie, że jest, niebycie, że nie jest, to prawda, twierdzić zaś o bycie, że nie jest, niebycie, że jest, to fałsz". Hermeneutyka, rozdz. 9 - prawdziwość zdania polega na zgodności z faktami. Połączenie - A jest B; rozdzielenie - A nie jest B.

Izaak ber Salomon Izraeli (IX w.) - Veritas est adeąuatio rei et intellectus, prawda to zgodność rzeczy i umysłu

Prawda to zgodność z faktami, rzeczywistością. Zgodność - relacja korespondencji. Fakt -fragment rzeczywistości, z którym koresponduje dane zdanie prawdziwe. Rzeczywistość ma uprawdziwiać zdania. Klasyczna teoria prawdy - zdanie jest prawdziwe, gdy rzeczywiście (faktycznie) jest tak, jak ono głosi.

Ad. 4°

Definicja prawdy - czym w ogóle jest prawda? Semantyczne.

Kryterium prawdy - kiedy zdanie jest praw dziwę? Ogólne warunki mówiące, kiedy lub że zdanie jest prawdziwe. Kryterium to taki warunek, dla którego każde (i tylko takie?] zdanie czyniące mu zadość jest praw dziwę. Syntaktyczne i pragmatyczne Kryteria praw dv:

1.    Pragmatyczne

-    oczywistość,

-    zgoda powszechna.

2.    Koherencyjne

-    zgodność zdania z jakimś przyjętym (uznanym) systemem zdań.

Problemy i zarzuty w obec klasycznej definicji praw dy

(1)    Niekryterialność - klasyczna teoria prawdy nie prowadzi do żadnego kryterium, na jej gruncie w ogóle nie można sformułować żadnego kryterium. Kryterium związane z definicją klasyczną zakładałoby porównywanie nośnika prawdziwości (zdania) z faktami, z którym zdanie koresponduje, co jest niemożliwe, gdyż porównywać można tylko nośniki z nośnikami lub fakty z faktami, ale nie nośniki z faktami - są nieporównywalne, nieprzystawalne, niezależne.

Odpowiedź: dobra teoria nie musi prowadzić do kryterium. Teoria uzależniająca prawdę od kryterium sama się obala, gdy zapytamy, czy jest prawdziwa?

(2)    Niejasność - nie wiadomo, na czym polega pojęcie korespondencji. Ani tożsamość, ani podobieństwo, zdania nie mogą kopiować, być zgodne z faktami.

a)    korespondencja jako korelacja - zachodzi przyporządkowanie między odpowiednimi elementami nośnika (zdania) a elementami odpowiedniego, wyciętego fragmentu rzeczywistości (faktu, stanu rzeczy, sytuacji).

b)    korespondencja jako kongrucncja - nośnik odzwierciedla (obrazuje) fragment rzeczywistości; strukturalny izomorfizm - każdemu elementowi zdania odpowiada dokładnie jeden element faktu. Czy jest to izomorfizm ścisły, czy metafora, a jeśli metafora, to na czym polega i jak go stwierdzić?

Stopnie:

1.    Sens mocny korespondencji (korelacji) - powiązaniu pojęć w' zdaniu odpowiada powiązanie przedmiotów.

2.    Sens słaby (semantyczny) korespondencji - między zdaniem a rzeczywistością zachodzą relacje semantyczne, np. relacja spełniania.