FizykaII48901

1

485

mierne nadzwyczajnie załamane w kierunku OA'. Miejsce każdego z nich zależy od rozbieżności promieni, z jaką one, padając na ścianę MN spatu, w kierunkach nie o wiele różniących się od AR i AF przychodzą do oka po wyjściu z kryształu w miejscach C i G, gdyż widziane przedmioty zwykliśmy odnosić do wierzchołków stożka promieni, które źrenica oka przejmuje. Promienie sąsiednie zwyczajnie załamane rozbiegają się przy wyjściu ze spatu daleko więcej, niż promienie nadzwyczajne i dla tego nadzwyczajny obraz przedmiotu okazuje się w oddaleniu większem od oka, niż obraz jego zwyczajny. Gdy obydwa załamane promienie BC i FG wewnątrz spatu przecinają się , w punkcie //, więc oczywiście pierwej zniknąć musi obraz A' niż Ą jeśli się w kierunku NM zaciemnia powoli coraz dalej ścianę MN kryształu, bo pierwćj na punkt F przyjdzie kolej przykrycia rzeczoną płytką, a potem na punkt B.

Podobnym sposobem jak w spacie islandzkim, załamuje się światło podwójnie w tych ciałach krystalicznych, których kształt albo do układu jedno-trzyosiowego, albo jedno-dumosiowego należy, t. j. z romboedru albo z czworobocznej piramidy równo-krawędziowćj krystalograficznie wyprowadzić się daje. Dwojenie się promieni światła w tych kryształach przy załamaniu tłumaczy się jak najdokładnićj z przypuszczenia, że wstrząśnienie każdego punktu eterycznego w takich ciałach pociąga za sobą Powstanie dwóch fal, jednćj kulistej a drugićj elipsoidalnej, której postać odpowiada obrotowi elipsy około jednćj z obu jćj głównych osi. Fala kulista, ponieważ światło od nić] zawisłe postępuje z tą samą chyżością we wszystkich kierunkach, przy ^wnijściu z powietrza do kryształu daje promień zwyczajnie załamany, który do zwykłego prawa wstaw stosuje się; drugi zaś promień załamany odnosi się do tego prawa tylko wtenczas, jeżeli płaszczyzna padania jest prostopadłą do osi obrotu elipsoidy. Oś ta zowie się osią optyczną czyli osią podwójnego załamania (chociaż niewłaściwie, bo w kierunku tćj osi podwójnego załamania właśnie nie ma). Ona zgadza się zawsze z osią (jedno dwu- lub jednó-trzyosiowego) kryształu, czyli z głó-^Wną jego krystalograficzną osią. Stosunek rozmiarów fali elipsoidalnej i jej związek z lalą kulistą zmienia się z jakością mate-ryi ciała krystalicznego; to mniejsza oś elipsy, to większa, jest