FizykaII69301

687

dalone, z których jeden na północnej, a drugi na południowej Półkuli działa silniej na igłę, bardziej do siebie zbliżoną. Wypadek takowego działania jest ten sam, jak gdyby ziemia na północnej półkuli tylko północnym, na południowej zaś tylko Południowym swym biegunem na obydwa bieguny igły działała sil^fb równą różnicy działań obu swych biegunów, gdyż właściwie biegun północny ziemi przyciąga biegun a igły magnesowej ab {Fig. 371) siłą ac, a biegun południowy odpycha go

siłą ad; działania więc te pod kątem cad wystawia ich wypadkowa a]', co się równie tóż dzieje z drugim biegunem b igły magnesowej, doznającym odpychania od północnego, a przyciągania od południowego bieguna ziemi. Lecz⁵ ponieważ długość igły magnesowej względem jój oddalenia od biegunów ziemi jest ilością prawie niknącą, więc oddalenie obu jój biegunów od północnego bieguna ziemi jest prawie to samo, a wskutek tego przyciąganie bieguna północnego równe odpychaniu południowego. Ztąd pochodzi, że magnetyzm ziemski ani z kierunku pionowego nie wychyla nici, na której igła Uwieszona, ani igły, pływającej na wodzie lub rtęci, nie wprawia w ruch postępowy na północ, jak to czyni magnes, gdy go ⁿP- biegunem południowym przybliżymy do igły, wolno rucho-ⁿⁱćj w kierunku jój osi magnetycznej; w tym bowiem przypadku biegun ten magnesu nie jest od obu biegunów igły wolno rucho-ttćj jednakowo oddalony; dla tego przyciąganie jednego bieguna igły _nj_e j_est równe odpychaniu drugiego jój bieguna; różnica ^więc obu sił, pochodzących od bieguna magnesu i wzdłuż tćj samój linii czynnych, musi igłę wprawić w ruch postępowy w tę stronę, w którą działa siła większa. Siła ciężirości zachowuje się właśnie przeciwnie, bo sprawia ruch postępowy, a nie obrotowy. I ztąd to pochodzi, że magnetyzm ziemski żadnego wpływu na ciężar ciał nie wywiera, rozumie się w przypuszczeniu, przez doświadczenie zresztą stwierdzonem, że każdy magnes równe ilości północnego i południowego magnetyzmu w sobie mieści.»