FizykaII90901

903

tecznie nieruchome stanowisko. Odczytując liczbę, przy tym punkcie stojącą, zna się wielkość objętości wewnętrznego powietrza w^r temperaturze 0°C. Gdy się taką rurkę umieści w poziomem położeniu tale, aby bania i część jśj, sięgająca po punkt 0°, zostawała w naczyniu, napełnionym wodą do pewnej wysokości {Fig. 470), reszta zaś jej wystawała z niego całkiem, i ustawiwszy

903

Fig. 470.

na tej samej poziomśj płaszczyźnie dwa ze sobą zupełnie zgadza-ce się termometry, jeden poziomo a drugi pionowo, ogrzewa stopniowo rzeczone naczynie od 0° coraz wyżej aż do -f- 100°C, widać dokładnie, jak się skazówlca ku otworowi kolejno posuwa. Łatwo więc można uważać rozszerzanie się powietrza, zamkniętego w rurce i oznaczać tym sposobem bezpośrednio wielkość¹ a-rastania pewnśj przy 0° danćj objętości jego, odpowiednią każdemu stopniowi temperatury od 0° aż do -f- 100°C. Z powodu rozszerzalności szkła dodaje się jeszcze dla poprawki liczbę 0-002 do ułamka, wyrażającego wielkość rozszerzenia się powietrza w temperaturze -j-100° C nad objętość jego w temperaturze zero, t. j. do współczynnika jego rozszerzalności, odpowiedniego zmianie temperatury o sto stopni Celsiusza. Także uwzględnia się zmianę w stanie barometru, jeśliby jaka podczas tego doświadczenia zaszła. Po uwzględnieniu wszelkich poprawek^;?) znalazł Gay-Lussac dla suchego powietrza atmosferycznego i dla innych gazów statecznych niezmienną wartość tego współczynnika = 0 375 (oh. § 147 T. I). O poszukiwaniach Kudberga ²),

1

OPacz tom dodatkowy.

2

**} Pogg Ann. T. 41 i 44.