FizykaII98001

974

rysunku. Ponieważ ściany cylindra tłokowego przez ciągłe i to dość obfite zatryskiwanie zimną wodą znacznie się oziębiają, więc za wiele pary, podchodzącśj z kotła do niego dla pędzenia tłoka do góry, atśm samśm i materyału palnego darmo się marnuje. Tę wielką niedogodność usunął James Watt wr. 1763 urządzeniem osobnego kondenzatora, który polega na własności pary, że pręinośćjej we wszystkich przestrzeniach, połączonych ze sobą rurkami, taka sama być musi, jak w najzimniejszem miejsku tych przestrzeni (§ 142, fig. 481).

Machiny parowe bez kondenzatora muszą pracować parą, którśj prężność dochodzi kilku atmosfer, albowiem para wysłużona uchodzi w powietrze, a na tłok, posuwający się w naczyniu walcowem w takim razie, działa ciśnienie atmosferyczne w przeciwnym kierunku. Dla tego takie parowe machiny nazwano machmami o Wysokiem ciśnieniu. One tam są w używaniu, gdzie albo dla braku miejsca, albo dla braku wody nie można urządzać kondenzatorów. Jeśli para w kotle takiśj machiny posiada prężność n atmosfer, skuteczne ciśnienie na tłok jśj wynosi tylko n — 1 atmosfer.

Machiny z kondenzatorami potrzebują pary, której prężność nie o wiele przewyższa ciśnienie jednśj atmosfery, gdyż w nich po stronie tłoka, na której uchodzi wysłużona para, jest czyn-nśm tylko małe ciśnienie przeciwne. Jeżeli para oziębi się np. do 4-25°C, prężność jej równa ciśnieniu 0032 cz. jednej atmosfery. Skoro tedy para, pędząca tłok, posiada prężność jednśj atmosfery, pożyteczne jśj ciśnienie wynosi tylko 0‘96-S cz. atmosfery. Z tego powodu zowią się one machinami o nizkiem ciśnieniu.

Machiny parowe o Wysokiem ciśnieniu pracują albo bez ex-pansyi (rozszerzania się), albo z expansyą. W pierwszych para płynie z kotła do walca tłokowego, póki w nim tłok na końcu drogi bmgu swego nie stanie i dopiero wtenczas przewód pary zamyka, a drugi taki przewód i połączenie użytśj przestrzeni walcowśj z powietrzem otwiera się, poczem para wysłużona z początkową gęstością swoją uchodzi; w drugich zaś płynięcie pary z kotła do naczynia tłokowego przerywa się pierwśj, zanim jeszcze tłok całą drogę swoją w niem przebiegł, poczśm on resztę tśj drogi odbywa wskutek samego ciśnienia, jakie nań para, w tern walcu zawarta, wskutek swej rozprężliwości dalej wywiera. Przy-